ค ม อการใช โปรแกรม Arcview 3.3 สาหร บงานด านป องก นร กษาป า

Transcription

1 ค ม อการใช โปรแกรม Arcview 3.3 สาหร บงานด านป องก นร กษาป า จ ดทาโดย

2 1 สารบ ญ หน า แนะนาโปรแกรมเบ องต น 2 - การเร ยกใช โปรแกรมสารสนเทศภ ม ศาสตร - ส วนประกอบของโปรแกรม (Interface) - การกาหนด Properties - การกาหนด Extension เพ มเต ม - ตารางข อม ลอรรถาธ บาย(Table) การเร ยกด ช นข อม ลและการนาเข าข อม ลตาราง 37 - การเร ยกด ช นข อม ล - การนาเข าข อม ลตาราง การสร างช นข อม ล 65 - การสร างช นข อม ล - การข นร ปแปลงจากข อม ลตาราง การแก ไขข อม ล 54 - เร มต นการแก ไขข อม ล - เคร องม อช วยในการแก ไขข อม ล - การจ ดการข อม ล - โครงสร างของตารางข อม ล - การเพ ม / แก ไขข อม ลให ก บตาราง - เคร องม อช วยเหล อในการจ ดการตาราง การออกแบบและการสร างแผนท (Layout) 68 - กระบวนการและข นตอนในการออกแบบแผนท - การต งค าการแสดงผลของกร ด (Graticules and Grid) - เมน คาส งในการทางานก บ Layout - ป มควบค มและป มเคร องม อในการออกแบบ Layout - การส ง Layout ออกไปเพ อใช งานในร ปแบบอ นๆ

3 2 1. การเร ยกใช โปรแกรมระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร แนะนาโปรแกรมเบ องต น เม อผ ใช เร ยกใช โปรแกรม ArcView ซ งสามารถเป ดได 2 ว ธ ค อ เป ดจาก Start Menu Program หร อเป ดจากไอคอน บนหน าจอ Desktop ซ งเม อเร ยกใช งานโปรแกรมจะปรากฏ หน าจอด งร ป ผ ใช สามารถเล อกร ปแบบการทางานก บ ArcView ได 3 ร ปแบบ ด งน with a new View As a blank project Open an existing project ข อส งเกต with a new View ค อการเร มต นการทางานด วย View ใหม ซ งเป น View ท ว างเปล า ย งไม ม การเร ยกใช ข อม ลใดๆ ซ งการเร ยกใช คาส ง with a new View น น ม ว ตถ ประสงค สาหร บผ ท ต องการเข าส หน าจอของการเร ยกด ข อม ล Graphic ท นท

4 3 2. ส วนประกอบของโปรแกรม Arcview 2.1 ส วนประกอบของไฟล Project เม อเป ดโปรแกรมด วยการ สร าง Project ใหม หร อ Project ท ม อย แล ว จะปรากฏ Project window ในหน าต างของ Arcview Project window จะประกอบไปด วยส วนต าง ๆ ด งร ปท 1 - View window สามารถแสดงข อม ลเช งตาแหน ง ( spatial data) ท งในร ปแบบข อม ล เช งเส นค อ จ ด เส น และร ปป ด และข อม ลเช งภาพค อ ร ปภาพ ภาพถ าย ภาพถ าย ดาวเท ยม เป นต น สามารถสร าง view window ได มากกว าหน ง view และ copy ข อม ลหร อ Theme ระหว าง view ได - Table window จะเก บค ณล กษณะของข อม ล และฐานข อม ล (Database) ของ Theme โดยสามารถเพ ม-ลดฐานข อม ลของ Theme ได - Chart window แสดงข อม ลในร ปของแผนภ ม ชน ดต าง ๆ เช นแผนภ ม แท ง แผนภ ม วงกลมโดยการด งเอาข อม ลท ต องการนาเสนอจากฐานข อม ลท ม อย - Layout window ใช ในการจ ดวางข อม ล ตาราง แผนภ ม หร อส งท ต องการนาเสนอ เพ อการพ มพ แผนท ซ งสามารถจ ดวางได ท งแบบ automatic และจ ดวางด วยตนเอง - Script window เป นช องทางในการเช ยนคาส ง เคร องม อ เพ มเต มให ก บโปรแกรม เพ อตอบสนองการใช งานเฉพาะด าน ท โปรแกรมไม ได เข ยนไว ให ครอบคล ม โดยใช ภาษา Avenue ในการส อสาร (ม โครงสร างใกล เค ยงภาษา Visual Basic) ร ปแสดง Project Window Components

5 2.2 ส วนแสดงผลข อม ล (View) จากโครงสร างของ Arc View น น การทางานก บ Arc View โดยเฉพาะส วนสาค ญท ผ ใช ต องใช งานมากท ส ด ค อ ส วนแสดงผลข อม ลเช งพ นท หร อ View ซ งในส วนแสดง Project เม อผ ใช เป ดหน าจอ View ข นมา จะพบก บส วนประกอบต างๆ ท สาค ญของหน าจอ View ซ งจะ ประกอบด วยส วนประกอบหล กๆ 3 ส วน ค อ เมน และป มคาส ง (Menu and Button) ส วนแสดงผลข อม ล Graphic ส วนแสดงส ญล กษณ (Table of Content :TOC) 4 ร ปแสดงส วนประกอบของส วนแสดงผลข อม ลเช งพ นท (View) เมน และป มคาส งในการทางานก บ View โดย ArcView ม เคร องม อในร ปแบบต างๆ ซ งสามารถแบ งตามร ปแบบการใช งานได 3 ร ปแบบหล กๆ ค อ 1. เมน (Menu) ค อแถบคาส ง ซ งอย ด านบนส ดของหน าจอ เช น File, Edit, View และ Theme ฯลฯ ซ งในเมน จะประกอบด วยคาส งต างๆ เพ อสน บสน นการทางานก บช อคาส ง เช น แถบคาส ง View ก จะประกอบด วยคาส งท ผ ใช สามารถส งให โปรแกรมทางานก บ View ใน ร ปแบบต างๆ ได เช น Add Theme ซ งเป นคาส งในการเพ มช นข อม ล (Themes) เช น ถนน ทาง น า หร อขอบเขตการปกครองเข ามาแสดงในพ นท แสดงผลของ View เป นต น

6 เมน File ค อเมน ท ทาหน าท เก ยวข องก บการทางานของไฟล Project (เช นเด ยวก บเมน ไฟล ของโปรแกรมท วๆ ไป) ซ งประกอบด วย คาส งต างๆ ด งต อไปน Close : ใช ในการส งให โปรแกรมทาการป ดการทางาน เฉพาะของส วนท กาล งใช งานอย (Active) ซ งข นอย ก บ ว าผ ใช กาล งทางานอย ก บอะไร เช น View หร อ Table เป นต น Close All : ใช ในการส งให โปรแกรมทาการป ดการ ทางานของท กส วนท ผ ใช เป ดข นมาทางาน Set Working Directory : ใช ในการกาหนดไดเรคทอร ท ผ ใช ต องการให ArcView ทาการบ นท ก หร อแก ไขการเปล ยนแปลงต างๆ ท เก ดข น เช น การ Save as ช นข อม ลหร อ Shape file ซ ง ArcView จะเร ยกไปย งไดเรคทอร ท กาหนดข นโดย อ ตโนม ต Save Project : ใช ในการส งให ArcView บ นท กการเปล ยนแปลงท เก ดข นในProject ท ผ ใช กาล งทางานอย Save Project As : ใช ในการส งให ArcView บ นท กการเปล ยนแปลงท เก ดข นใน Project ในช ออ น หร อทาการบ นท กไว ในไดร ฟ หร อโฟลเดอร อ น Extensions : ใช สาหร บเร ยกใช Extensions ซ งหมายถ งโปรแกรมหร อฟ งก ช นพ เศษ ท นอกเหน อไปจากความสามารถพ นฐานของ ArcView เช น 3D, NetworkAnalysis, Spatial Analysis หร อการเร ยกด ไฟล ประเภทอ นๆ เช น ภาพถ ายดาวเท ยม ซ งโปรแกรม ArcView พ นฐานไม สามารถรองร บการทางานด งกล าวได จ งต องม การเป ดใช xtensions เพ อเพ มเต มความสามารถด งกล าว อย างไรก ตามExtensions น นอาจม ท มาท แตกต าง ก นไป เช นอาจเป นโปรแกรมหร อฟ งก ช นพ เศษท โปรแกรมเมอร หร อผ ใช ท ม ความร ความเช ยวชาญเข ยนข น ซ งอาจม การแจกจ ายให ใช ฟร บนอ นเตอร เน ต หร ออาจหน าย โดยบร ษ ทผ เป นเจ าของซอฟต แวร ท อาจต องเส ยเง นซ อมาต ดต งก ได ในการใช งานผ ใช เพ ยงใช เมาส คล ก ณ ช องส เหล ยมหน าช อ Extensions ท ต องการ แล วคล กป ม OK ก จะ เป นการเร ยกใช Extensionsน นๆ ท นท ซ งอาจปรากฏในร ปของเมน หร อป มควบค ม ข นอย ก บการฟ งก ช นการทางาน 5

7 6 ร ปแสดงหน าต างสาหร บให ผ ใช เล อกใช Extensions Print : ใช สาหร บการส งให โปรแกรมพ มพ หน าจอ View ท กาล งแสดงผลอย Print Setup : ใช สาหร บการปร บแต งเคร องพ มพ เช น การเล อกเคร องพ มพ เล อก ประเภทของกระดาษ เล อกค ณภาพของงานพ มพ เป นต น Export : ใช สาหร บการส งให โปรแกรมส งออกข อม ลท กาล งทางานอย ข นอย ก บว า ผ ใช กาล งทางานก บอะไร เช น ทางานก บ View ก จะเป นการส งออกร ปภาพ ด งร ป การส งออกข อม ลร ปภาพจาก View หากผ ใช ทางานก บตารางข อม ล (Table) จะเป นการส งออกข อม ลในร ปของ ฐานข อม ล หร อ Text File

8 7 การส งออกข อม ลตาราง Manage Data Sources : ใช ในการทางานก บช นข อม ลในล กษณะเด ยวก นก บMy Computer หร อ Windows Explorer ซ งอน ญาตให ผ ใช สามารถ ทาสาเนา(Copy) เปล ยน ช อ (Rename) และลบ (Delete) ช นข อม ลน นๆ ได Exit : ใช สาหร บการป ดโปรแกรม ArcView

9 เมน Edit การทางานในเมน Edit หร อเมน แก ไขในการทางานก บ View น น จะประกอบด วยคาส งต างๆ เพ อใช ในการทางานก บ Theme ท แสดงผลอย ใน View เช น การค ดลอก การต ด การลบ การวาง การเล อกท งหมด เป นต น Cut Themes : ใช ในการต ด Themes ข นไปไว บนClip Board เพ อรอให ผ ใช ทาการวาง (Paste) ลงบนจอ View ใด View ใดหน ง ซ งหล งจากท ผ ใช วางลงบนView ใด View หน ง แล ว Themes ซ งอย ใ น View ต นทาง ก จะถ กลบท งไป Copy Themes : ใช ในการสร างสาเนา Themes ข นไปไว บน Clip Board เพ อรอให ผ ใช ทาการวาง (Paste) ลงบนจอ View ใด View ใดหน ง Delete Themes : ใช ในการลบ Themes ออกจากการแสดงผลในหน าจอ View Paste : ใช ในการวางสาเนา Themes ท ผ ใช ได สร างสาเนาหร อต ด Themes (Copy/Cut Themes) ไว บน Clip Board ลงบนจอ View ใด View ใดหน ง Select All Graphics : ใช ในการส งให ArcView เล อก Graphics ท งหมดท แสดง อย บนจอ View เช น Text หร อ Label (ไม ได หมายถ งการเล อกช นข อม ล เช น จ ด เส น หร อพ นท ร ปป ด) 8 เมน View การทางานในเมน View น น จะประกอบด วยคาส งต างๆ เพ อ ใช ในการทางานก บ View ท กาล งแสดงผลอย ซ งส วนใหญ แล ว เป นคาส งเก ยวก บการกาหนดการแสดงผลของ Theme ใน View น นๆ เช น การเพ ม Theme การส งเป ด/ป ด Theme การส งให แสดงค าของข อม ลจากตารางข อม ลลงบนจอ View เป นต น Properties : ค อคาส งเก ยวก บการกาหนดค ณสมบ ต ของ การแสดงผลบนหน าจอ View เช น การกาหนดช อView การกาหนด Map Units หร อหน วยท ใช ว ดบนหน าจอ View และ Distance Units หร อการกาหนดหน วยท ใช ในการว ด ระยะทางบนหน าจอ รวมถ งการกาหนดค ณสมบ ต อ นๆ เช น

10 9 การกาหนด Projection (ระบบการแสดงผล) การกาหนด Background Color (การเล อกส ท เป น ฉากหล ง) การกาหนดพ นท สาหร บแสดงผล (Area of Interest...) Add Theme : ค อคาส งท ใช ในการเพ มช นข อม ลเข ามาแสดงผลใน View ซ งได อธ บาย ไว แล วในห วข อก อนหน าน Add Event Theme : ใช ในการนาเข าข อม ลเช งตาแหน งซ งม ค าของพ ก ดตาแหน ง ท ต ง ท ผ ใช ทาการสารวจและบ นท กค าพ ก ดไว ในร ปของค าในแนวแกน X และ Y ซ งจะ สามารถทางานได ก ต อเม อผ ใช เพ ม (Add) ตารางฐานข อม ลค าพ ก ด X,Y เข ามาใน Project เท าน น New Theme : ค อการสร างช นข อม ลใหม ร ปแสดงหน าจอของการสร างช นข อม ลใหม

11 10 Theme On : ค อการเป ดการแสดงผลของช นข อม ลท กาล ง Active อย (ช นข อม ลท กาล ง Active จะม ล กษณะน นข น) ซ ง Theme ท เป ดการแสดงผลอย ในม เคร องหมาย Theme Off : ค อการป ดการแสดงผลของช นข อม ลท กาล ง Active อย ซ ง Theme ท ป ด การแสดงผลอย ในม เคร องหมาย Lay out : ใช ในการออกแบบแผนท ซ งจะได นาเสนอรายละเอ ยดของการออกแบบ แผนท ไว ในส วนของบทท 6 การออกแบบและสร างแผนท (Lay out) TOC Style... : ค อการปร บแต งส วนแสดงผลส ญล กษณ หร อ Table of Content น นเอง เม อผ ใช คล กเล อกคาส งด งกล าว จะพบก บหน าต างด งร ป ซ งผ ใช สามารถเล อก ร ปแบบของการแสดงผลของส ญล กษณ ได หร อส ญล กษณ ของ Theme ได ท งร ปแบบ ขนาด ประเภทของต วอ กษร และขนาดของต วอ กษร หล งจากเล อกร ปแบบท ต องการ แล ว ให ผ ใช คล กท ป ม Apply เพ อส งให เปล ยนร ปแบบตามท ผ ใช กาหนด Full Extent : ค อคาส งให View ทาการย อ หร อขยายหน าจอการนาเสนอให สามารถ มองเห นช นข อม ลท งหมดท ผ ใช เร ยกมาแสดงผลได

12 11 Zoom In : ใช ในการขยาย View ให ม ขนาดใหญ ข น Zoom Out : ใช ในการย อ View ให ม ขนาดเล กลง Zoom To Themes : ใช ในการส งให View ทาการย อ หร อขยายหน าจอ ให สามารถ เห นถ งภาพท งหมด Theme ท กาล ง Active อย View ให ม ขนาดใหญ ข น Zoom To Selected : ใช ในการส งให View ทาการย อ หร อขยายหน าจอ ให Record ของช นข อม ลท กาล งถ กเล อก (Selected) มาปรากฏอย ตรงจ ดก งกลางของหน าจอ View Zoom Previous : ค อการส ง View ทาการย อ หร อขยายหน าจอ ให กล บไปย งระยะ การแสดงผลในคร งก อนหน าท ผ ใช จะทาการย อ หร อขยายหน าจอ Find : ใช ในการค นหาข อม ล ซ งจะเป นการค นหาตาม Attribute ในตารางข อม ลของ ช นข อม ลท กาล ง Active อย เท าน น เช น การค นหาช อสถานท การค นหาตาบล หร อ หม บ าน เป นต น ซ งการค นหาในล กษณะด งกล าว จะเป นการค นหาตามคาค น ซ งอาจ เป นท งหมด หร อบางส วนของข อม ลก ได โดยพ มพ ข อความท ต องการลงในช องว าง ส เหล ยมในหน าต างค นหาข อม ล ด งร ป เมน Theme

13 12 Properties : ใช ในการกาหนดค ณสมบ ต ของช นข อม ล (Theme) เช น การเปล ยนช อ Theme การกาหนดการแสดงผล การเช อมโยงก บร ปภาพ (Hot Link)การแสดงข อความ จากข อม ลในตารางของ Theme ลงบน View เป นต น ร ปแสดงหน าจอในการกาหนดค ณสมบ ต การแสดงผลของ Theme Start Editing : ใช การแก ไขช นข อม ล (ใช ได ก บช นข อม ลท กาล ง Active อย ) ค อทาให Theme อย ในสถานะพร อมร บการแก ไข (จะม เส นประล อมรอบเคร องหมายถ ก) สาหร บคาส ง Save Edits และ Save Edits As น น จะ Active ก ต อเม อผ ใช ใช คาส ง Starting Editing เท าน น ซ งเป นคาส งท ใช สาหร บบ นท กการแก ไขเปล ยนแปลงท ผ ใช ทาก บช น ข อม ลน นๆ Convert to Shape file : ใช ในการสร างช นข อม ลข นมาใหม และทาการบ นท ก (Save) จากช นข อม ลท กาล ง Active อย ซ งข อม ลใหม ท จะถ กสร างข นน น ข นอย ก บเง อนไข ด งต อไปน 1. สร างช นข อม ลใหม ในล กษณะการทาสาเนาช นข อม ลข นมา จากข อม ลเด มท งหมด (คล ายๆ ก บการส ง Copy) ในกรณ ท ผ ใช ไม ได ทาการเล อก (Selected)Record ใด Record หน ง ของช นข อม ลน น 2. สร างช นข อม ลใหม โดยเล อกมาเพ ยงบางส วน ซ งจะเป นการสร างข นมาใหม เฉพาะ Record ท ถ กเล อก (Selected) อย เท าน น (Record ท ถ กเล อกจะม ส เหล อง ท ง Graphic ใน หน าจอ View และข อม ลในตาราง) ซ งโดยท วไปแล ว ม กใช ในการต ดช นข อม ลตามขอบเขตพ นท

14 ท ต องการ หร อการต ดมาเฉพาะRecord ท ต องการเท าน น ซ งหล งจากใช คาส งด งกล าว ArcView จะแสดงหน าต างสาหร บให ผ ใช ระบ ช อไฟล และตาแหน งในการจ ดเก บท นท ด งร ป 13 Edit Legend : การแก ไขการแสดงผลของส ญล กษณ ของ Theme ในหน าจอ View ซ ง จะได นาเสนอไว ในส วนของบทท 4 การตกแต งส ญล กษณ Hide/Show Legend : การส งให แสดง หร อไม แสดง Legend ในส วนแสดงส ญล กษณ (TOC) ซ งปกต จะใช ส งไม แสดง Legend ในช นข อม ลท ม การจาแนกประเภทของ ส ญล กษณ จานวนมาก ซ งทาให ไม สามารถมองเห นส ญล กษณ ของช นข อม ลท งหมดท ม อย ได Auto Label : ใช ในการส งให แสดงข อความ ซ งด งมาจากตารางข อม ล (Table) ลงบน หน าจอ View ซ งเม อผ ใช เล อกคาส ง Auto Label จะพบก บหน าต างท ใช ในการ กาหนดการแสดง Label ด งร ป ซ งจะด งข อม ลมาจากตารางของช นข อม ล (Theme)ท กาล ง Active อย เท าน น

15 1. ใช ในการเล อกคอล มน (Column) หร อฟ ลด (Field) จากตารางข อม ล ท จะนามาใช ใน การแสดงค า Label บนหน าจอ View ซ งผ ใช ต องเล อกว าจะนาข อม ลจากฟ ลด ใดมาใช 2. ใช ในการกาหนดการแสดงผลของ Label ซ งสามารถกาหนดได 2 ร ปแบบ ค อ - Allow Overlapping Labels : เพ อกาหนดให Label น น สามารถแสดงผล ซ อนท บก นได - Remove Duplicates : เพ อกาหนดให ArcView ไม แสดง Label ท ม ข อความ ซ าก น ค อให แสดงข อความ เพ ยง 1 ค าเท าน น ค าท ซ าก นหร อช อท เหม อนก นให ต ดท งไป 14 - Scale Labels : ใช สาหร บส งให Label ม ขนาดเท าเด ม ไม ว าผ ใช จะย อ หร อ ขยาย View เพ มข นหร อลดลงก ตาม - Label Only Features in View Extent : ใช สาหร บส งให View ทาการ Label ต วอ กษรลงเฉพาะบนขอบเขตของ View ท ผ ใช มองเห นเท าน น Remove Label : ใช ในการส งให ArcView ลบ Label ท แสดงผลท งหมดบนหน าจอ View ท งไป โดยจะลบเฉพาะ Label ของ Theme ท กาล ง Active อย เท าน น Table : คาส งใช สาหร บส งให ArcView เป ดตารางข อม ลของ Theme ท กาล งActive อย ให แสดงต อผ ใช (ส งให เป ดตาราง (Table) หร อข อม ลอรรถาธ บาย (Attribute data) ท เช อมโยงก บต ว Graphic ของ Theme)

16 15 ร ปแสดงตารางข อม ล (Table) หร อข อม ลอรรถาธ บายของช นข อม ล Query : เป นคาส งใช สาหร บค นหาข อม ล โดย ArcView จะใช คาส งน ทางานก บTheme ท กาล ง Active อย (Theme ท ม ล กษณะน นข น ในช องแสดงผลส ญล กษณ (TOC)) ซ งเม อ ผ ใช คล กเล อกคาส งด งกล าว จะพบก นหน าต างสาหร บใช ในการค นหาข อม ลด งร ป 1. ช อง Field : ให ผ ใช กาหนด Field หร อคอล มน ท จะใช สาหร บค นหา Record ท ต องการ โดยด บเบ ลคล กตรงช อ Field ท ต องการ เช น กาหนดช อ Field โดยเล อกเป นช อตาบล Tambon_na) ด งต วอย าง ซ งเม อผ ใช ด บเบ ลคล กช อ Fieldท ต องการแล ว จะปรากฏช อ Field ใน ช องแสดงช ดคาส งท ใช ในการค นหาข อม ล (ช องหมายเลข 4 ด งร ป) 2. ป มกาหนดเง อนไข : เง อนไขในการค นหาข อม ล จะเป นเง อนไขแสดงตรรกะ (Logic) ในการค นหา ซ งประกอบด วย = หมายถ ง ค นหา Record ใน Field ท ม ค าเท าก บ... <> หมายถ ง ค นหา Record ใน Field ท ไม อย ในค าท ผ ใช กาหนด > หมายถ ง ค นหา Record ใน Field ท ม ค ามากกว า < หมายถ ง ค นหา Record ใน Field ท ม ค าน อยกว า <= หมายถ ง ค นหา Record ใน Field ท ม ค าน อยกว าหร อเท าก บ

17 >= หมายถ ง ค นหา Record ใน Field ท ม ค ามากกว าหร อเท าก บ and หมายถ ง ค นหา Record ใน Field...และ Or หมายถ ง ค นหา Record ใน Field...หร อ Not หมายถ ง ค นหา Record ใน Field ท ไม เท าก บ... ( ) หมายถ ง การสร างวงเล บป ดข อความช ดคาส งท งหมด 3. ช อง Value : ค อช องท ใช แสดงค าของ Record ท งหมดจาก Field ท ผ ใช กาหนดใน ช อง Field ซ งในกรณ ท ผ ใช ม ความเช ยวชาญการค นหาข อม ลด วย SQL(Structure Query Language) ซ งเป นช ดคาส งมาตรฐานในการค นหาข อม ลอย แล ว ก อาจพ มพ คาส งท ต องการ พร อมกาหนดเง อนไขลงไปในช อง Value ได เลย 4. ช องแสดงช ดคาส งท ใช ในการค นหาข อม ล : ค อช องท ใช แสดงช ดคาส งท จะใช ใน การค นหาข อม ล 5. Update Values : หากผ ใช ต องการให ArcView แสดงค าของ Record ในช อง Value (ช องหมายเลข 3) ผ ใช ต องคล กในช อง Update Values ให ม เคร องหมายถ กเส ยก อน (หากย งไม ปรากฏข อม ลในช อง Value ให ผ ใช ด บเบ ลคล กท ช อ Field ท ต องการอ กคร ง) หล งจาก น น ให ผ ใช เล อกป มคาส ง ป มใดป มหน งด งต อไปน - ป ม New Set : หมายถ ง การเล อกใหม ท งหมด (เร มต นเล อกคร งแรก) - ป ม Add To Set : หมายถ ง การเล อกเพ ม จาก Record ท ได เล อกไว แล วใน คร งก อนหน า - ป ม Select From Set : หมายถ ง การเล อกจากกล มของ Record ท ได เล อก ไว แล วในคร งก อนหน า จากต วอย างในการกาหนดเง อนไขในการค นหาข อม ลข างต น ค อ [Tambon_na] = "กระโทก"หมายถ งการค นหา Record ใน Field Tambon_na ท ม ค าเท าก บ กระ โทก (หมายถ งค นหาตาบลท ช อกระโทก) ซ งม ลาด บข นตอน ค อ 1. เล อก Field ท ต องการค นหาข อม ล โดยการด บเบ ลคล กตรงช อท ต องการ 2. กาหนดเง อนไข ค อ เท าก บ (=) โดยคล กป มเง อนไขท ต องการ 3. เล อกช อตาบลท ต องการ (เล อก Recordท ต องการ) โดยการด บเบ ลคล กตรง ช อท ต องการ 4. เล อกป มคาส งท ต องการ ได แก New Set, Add to Set, Select From Set Select By Theme : ค อคาส งท ใช ในการเล อก (Selected) โดยผ ใช สามารถกาหนด เง อนไขต างๆ ท ต องการได โดยเล อกจาก Theme ท ต องการ (Select features of active themes that) และกาหนดเง อนไข (the Selected features of) 16

18 17 Create Buffers : ใช สาหร บการสร าง Buffer หร อแนวก นชน ก บช นข อม ลท ต องการ เช น แนวก นชนรอบพ นท อ ทยานแห งชาต เป นต น ร ปแสดงต วอย างการสร าง Buffer รอบพ นท ระยะร ศม 500 เมตรของหม บ าน Clear Selected Features : เป นคาส งท ใช สาหร บการส งให ArcView ยกเล กการ เล อก (Clear Selected) ก บ Record หร อ Theme ท ถ กเล อกอย

19 18 ร ปแสดง Record ในตารางและ Graphic ใน View ท ถ กเล อก (Selected) อย (จ ดและ Record ท ม ส เหล อง) ซ งผ ใช สามารถใช คาส ง Clear Selected Features เพ อยกเล กการเล อก หมายเหต : การเล อก หร อ Select ในโปรแกรม ArcView เป นหน งในร ปแบบการทางานท ม ความสาค ญ เน องจากคาส ง (Command) หร อเคร องม อ(Tools) ใน ArcView จะตอบสนอง หร อ ใช ก บเฉพาะ Record ท ถ กเล อกอย เท าน น ซ งในการใช งาน ArcView น น ผ ใช ต องส งเกตอย เสมอ ว า ช นข อม ล (Theme) หร อ ตาราง (Table) ท ผ ใช กาล งทางาน หร อกาล งจะใช คาส งด วยน น ม บางส วนของ Graphic หร อ บางส วนของ Record ถ กเล อกอย หร อไม เพราะถ าอย ในสถานะถ ก เล อก (Selected) คาส งต างๆจะม ผลต อเฉพาะ Record และ Graphic ท ถ กเล อกอย เท าน น เมน Graphics ค อเมน ท ใช ในการทางานก บ Graphics ได แก ต วอ กษร(Text) ร ป และส ญล กษณ ต างๆ ท แสดง บนหน าจอ View

20 Properties : ค อคาส งท ใช สาหร บกาหนดค ณล กษณะของGraphic หร อ Text ซ งจะ ทางาน (Active) ก ต อเม อผ ใช คล กเล อก Graphic หร อ Text1 ต วใดต วหน งบนหน าจอ Viewเท าน น 19 Text Properties Graphic Properties Text and Label Defaults..: ค อคาส งท ใช ในการกาหนดค ามาตรฐาน (ค าDefault) ของการแสดงผล Text และ Graphic บนหน าจอ View ซ งผ ใช สามารถกาหนดร ปแบบท ต องการได ท งขนาด ส และ ร ปแบบของต วพ มพ (Font) ซ งจะเป นเฉพาะก บ Text และ Graphic ท ผ ใช พ มพ หร อวาดข นด วยตนเองเท าน น

21 Size and Position : ค อช ดคาส งท ใช สาหร บการกาหนดขนาด (เท ยบก บขนาดจร งบน พ นผ วโลก) และตาแหน ง (อ างอ งก บพ ก ดตาแหน งของโลก) 20 Align : ค อคาส งท ใช สาหร บส งให Text หร อ Graphic เร ยงต ว หร อม ร ปแบบการวางต ว ตามท ผ ใช กาหนด เช น ส งให เร ยงต วอย ตรงก งกลาง หร อช ดขอบด านใดด านหน ง และ ในขณะเด ยวก น ย งสามารถส งให Text หร อ Graphic ม ขนาดความส งและความกว าง ตามท ผ ใช กาหนดได ซ งก อนท จะใช คาส ง Align น น ผ ใช ต องใช เมาส คล กเล อก Text หร อ Graphic ท ต องการก อน โดย Text หร อ Graphic ท ถ กเล อกบนหน าจอ View น น จะม จ ดส ดา ล อมรอบเป น 4 เหล ยม ร ปแสดงหน าต างสาหร บกาหนดการเร ยงต วและขนาดของ Graphic และ Text ร ปแสดง Graphic ท อย ในสถานะไม ถ กเล อก และสถานะถ กเล อก Bring to Front : ค อคาส ง ท ใช สาหร บส งให นา Graphic หร อ Text ไปไว ด านหน าส ด ของการแสดงผล

22 Send to Back : ค อคาส ง ท ใช สาหร บส งให นา Graphic หร อ Text ไปไว ด านหล งส ด ของการแสดงผล Group : ค อคาส งท ใช สาหร บจ ดกล ม หร อย ด Graphic และ Text ให ต ดก น หร อรวม เป นว ตถ ช นเด ยวก น เพ อให สะดวกต อการปร บปร ง แก ไข เคล อนย าย หร อสะดวกใน การตกแต ง เป นต นก อน Group ม ล กษณะเป นว ตถ 2 ช น หล ง Group รวมเป นว ตถ ช น เด ยว(ส งเกตจากจ ดท ม มของว ตถ ) 21 Ungroup : ค อคาส งท ใช สาหร บส งให ยกเล กการจ ดกล ม ซ งเป นการย อนคาส งGroup Attach Graphic : ค อการเช อมโยงกราฟ ก (Graphic) ท ผ ใช สร างข น ไม ว าจะเป น ต วอ กษร (Text) ร ปภาพ (Graphic) เข าก บช นข อม ลท กาล งแสดงผลอย (และกาล งอย ใน สถาน Active) ซ งต วอ กษรหร อร ปภาพน น จะถ กควบค มการเป ด ป ด (On/Off) การ แสดงผลไปพร อมๆ ก บการเป ด ป ด Theme น น Detach Graphic : ค อการยกเล กคาส ง Attach Graphic เมน Windows ค อช ดคาส งท ใช สาหร บการจ ดการในการแสดงผลของของหน าต าง (Windows) ซ งผ ใช จะสามารถควบค มการจ ดเร ยงหน าต าง การเล อกด การทางานในส วนต างๆ ของ Projectและ เร ยกใช เคร องม อในการปร บแต งส ญล กษณ ซ งแสดงในหน าต าง หร อ Windows ได Tile : ค อคาส งท ใช สาหร บ การส งให หน าต าง(Windows) ท กๆ หน าต างท เป ดอย ไม ว า จะเป น View, Table หร อ Layout จ ดเร ยงต วโดยปร บ ขนาดและร ปร างให สามารถ เห นได ครบท กหน าต างท เป ด อย

23 22 หน าจอก อนใช คาส ง Tile หน าจอหล งการใช คาส ง Tile Cascade : ค อคาส งท ใช สาหร บการส งให หน าต าง (Windows) ท กๆ หน าต างท เป ดอย ไม ว าจะเป น View, Table หร อ Layout จ ดเร ยงต วโดยซ อนท บก นแต เหล อมท บให สามารถ มองเห นส วนห วหน าต าง (Title) ได ครบท กหน าต างท เป ดอย โดยหน าต างท Active อย จะเร ยง ต วอย ด านบนส ด หน าจอก อนใช คาส ง Cascade หน าจอหล งการใช คาส ง Cascade Arrange Icons : ค อช ดคาส งท ใช สาหร บส งให ArcView จ ดเร ยงหน าต างท ผ ใช เป ด ข นมาทางานใน Project เช น View หร อ Table ซ งอย อย างกระจ ดกระจาย นามา จ ดเร ยงไว ด านล าง เพ อความเป นระเบ ยบ ก อนใช คาส ง Arrange Icons หล งใช คาส ง Arrange Icons

24 Show Symbol Window : ค อช ดคาส งท ใช สาหร บการเร ยกเคร องม อในการปร บแต ง ส ส ญล กษณ และข อความต างๆ ท แสดงผลอย บนหน าจอของโปรแกรมArcView ท งหมด ซ ง แบ งออกเป นการปร บแต งในร ปแบบต างๆ ด งน - การปร บแต งร ปแบบของส พ นและขนาดของเส นขอบ ใน Fill Palette น นผ ใช สามารถกาหนดร ปแบบ หร อ Pattern ของส พ นท โดยคล กเล อกร ปแบบของพ นหล งท ต องการ เช น พ นท บ พ นลายจ ด หร อพ นลายเส น พร อมท งการกาหนด ขนาดของเส นขอบ (Outline) ได ตามท ต องการซ งการ ปร บแต งใน Fill Palette น น จะใช สาหร บการปร บแต ง Graphic ท ม ล กษณะเป นพ นท ร ปป ด (Polygon) เท าน น - การปร บแต งร ปแบบและล กษณะของเส น(Line) ใน Pen Palette น น ผ ใช สามารถกาหนดร ปแบบของเส น เช น เส นประ เส นค หร อเส นม ลายขวาง (เส นทางรถไฟ) และ สามารถกาหนดขนาดของเส นท ต องการได ซ งการปร บแต ง ใน Fill Palette น น จะใช สาหร บการปร บแต ง Graphic ท ม ล กษณะเป นเส น (line) เท าน น - การปร บแต งร ปแบบและล กษณะของจ ด(Point) ใน Marker Palette น น ผ ใช สามารถกาหนดร ปแบบของจ ด เช น จ ดวงกลม จ ดส เหล ยม หร อจ ดท ม ร ปแบบตามท ผ ใช ต องการ เช น ร ปเสาไฟฟ า ร ปดาว ฯลฯ และสามารถ กาหนดขนาดของจ ดท ต องการได ซ งการปร บแต งใน Marker Palette น น จะใช สาหร บการปร บแต ง Graphic ท ม ล กษณะเป นจ ด(Point) เท าน น - การปร บแต งร ปแบบและล กษณะของต วอ กษร(Text) ใน Font Palette น น ผ ใช สามารถกาหนดร ปแบบของต วอ กษร เ ช นAngsanaUPC, CordialUPC, BFongnamasฯลฯ และ สามารถกาหนดขนาด และความหนาเอ ยงของต วอ กษรท ต องการได ซ งการปร บแต งใน Font Palette น น จะใช สาหร บการปร บแต งต วอ กษรเท าน น 23

25 - การปร บแต งส (Color) ใน Color Palette น นถ อเป นส วนท ผ ใช โดยท วไปจะได ส มผ สและเก ยวข องด วยมากท ส ด เพราะ ใน ColorPalette น น ผ ใช สามารถกาหนดหร อเล อกส ให ก บ Graphic หร อต วอ กษรท กต ว ท กร ปแบบท แสดงอย บน หน าจอได ท งส พ นด านหน า(Foreground) ส ของฉากหล ง (Background) ส ของเส นขอบ (Outline) และส ของต วอ กษร (Text) ซ งผ ใช ต องคล กเล อกว ตถ ท ต องการจะปร บส ก อน แล วเล อกในช องของ Color - Palette Manager : ค อส วนของการปร บแต งPalette ท งใน ส วนของการเพ มเต มร ปแบบของการปร บแต งส และ ส ญล กษณ รวมถ งการนาเข าส ญล กษณ จากแหล งอ น 24 Control Tools : ค อช ดเคร องม อสาหร บใช ในการออกแบบ ป มควบค ม หร อป ม เคร องม อต างๆ เช น การสร างป ม สร าง Combo Box ฯลฯ ซ งเป ดโอกาสให ผ ใช สามารถ ออกแบบส วนต ดต อผ ใช (UserInterface) ร ปแสดงหน าต างสาหร บออกแบบเคร องม อ ร ปแสดงการกาหนดค ณล กษณะของป มควบค ม

26 25 2. ป มควบค ม (Button Bar) ค อป มคาส ง ท ใช ในการควบค มการทางานของโปรแกรม ซ งจะม ล กษณะการใช งานท แตกต างจากป มเคร องม อ ค อ เม อผ ใช คล กท ป มควบค มโปรแกรม จะทางานท นท ซ งต างจากป มเคร องม อ ซ งจะทางานในล กษณะการเปล ยนร ปแบบของเคร องม อ ตามท ผ ใช เล อก ซ งการทางานจะเร มข นเม อผ ใช ใช เมาส คล กช นข อม ลในช องแสดงผลของ View ร ปท 3 แสดงป มควบค มในโปรแกรม ArcView ป มบ นท ก : ใช สาหร บส งให บ นท กข อม ลการเปล ยนแปลงท ผ ใช ทาก บ ArcView ป มเพ มช นข อม ล (Add Theme) : ใช สาหร บการเล อกช นข อม ล หร อ Theme ข นมา นาเสนอในหน าจอ View ของ ArcView ซ งจะปรากฏหน าต างสาหร บเล อก (Browse) ไฟล ช นข อม ล ป มกาหนดค ณสมบ ต ของช นข อม ล (Theme Properties) : ใช กาหนดค ณสมบ ต ของช นข อม ล ป ม Legend Editor : ใช สาหร บการปร บแต งส วนแสดงส ญล กษณ ป มเป ดตารางช นข อม ล (Theme Table) : ใช สาหร บส งให ArcView เป ดตารางท เช อมโยงก บ Theme ข อม ลน นข นมา ป มค นหาข อม ล (Find) : ใช สาหร บค นหาข อม ลในช นข อม ลท กาล ง Active อย สาหร บ รายละเอ ยดในการใช งาน ป มค นหาข อม ลตามเง อนไข (Query) : ใช สาหร บค นหาข อม ลโดยท ผ ใช สามารถ กาหนดเง อนไขในการแสดงผลได ป ม Zoom to Full Extent : ใช สาหร บกาหนดให ArcView ทาการย อ หร อขยาย หน าจอ View ให สามารถมองเห น Theme ท งหมดท แสดงผลอย ได ป ม Zoom to Active Theme : ใช สาหร บการกาหนดให ArcView ทาการย อหร อ ขยายหน าจอ View ให สามารถมองเห น Theme ท กาล ง Activeอย ได ป ม Zoom to Selected : ใช สาหร บการกาหนดให ArcView ทาการย อ หร อขยาย หน าจอ View ให สามารถมองเห น Record ซ งเป น Graphicของ Theme ท ถ กเล อก (Selected) อย โดยนา Graphic ท ถ กเล อกมาไว ตรงจ ดก งกลางของหน าจอแสดงผล (View) ป ม Zoom in : ใช สาหร บการขยายหน าจอ หร อส วนแสดงผล ให สามารถมองเห น Graphic ได ในระยะใกล ข น (Close up)

27 ป ม Zoom Out : ใช สาหร บการขยายหน าจอ หร อส วนแสดงผล ให สามารถมองเห น Graphic ได ในระยะท ไกลออกไป (Tele) ป ม Zoom to Previous : ใช สาหร บการย อนกล บระยะการย อ หร อขยายของหน าจอ View กล บไปย งคร งก อนหน าท จะม การย อหร อขยาย ซ งจะย อนกล บระยะการ Zoom ได ท งหมดไม เก น 5 คร ง 3. ป มเคร องม อ (Tool Bar) ค อป มคาส งท ใช ในการเล อกเคร องม อในการทางานท ผ ใช ต องการ เช น การสอบถามข อม ล การย อ ขยาย การว ดระยะทาง เป นต น 26 ร ปท 3 แสดงป มเคร องม อในโปรแกรม ArcView ป มเคร องม อ ม ล กษณะท แตกต างไปจาก ป มควบค ม ซ งนาไปเสนอข างต น ค อ จะไม ทางาน ในท นท ท ผ ใช คล กเล อกป ม ซ งในการใช งานผ ใช ต องคล กเล อกป มเคร องม อท ต องการให ม ล กษณะบ มลงไป จากน นจะส งเกตเห นเมาส ม ล กษณะเปล ยนไป ตามร ปแบบส ญล กษณ ท แสดงบนป ม ซ งผ ใช ต องนาเมาส คล กลงไปบนหน าจอ View หร อบน Graphic ท ต องการทางาน ด วย เปร ยบได ก บการเล อกใช เคร องม อในการทางานน นเอง ป ม Information : ใช สาหร บการสอบถามข อม ลบนหน าจอ View โดยผ ใช ต องคล ก Theme ท ต องการสอบถามข อม ลในส วนแสดงผลส ญล กษณ (TOC) ให Active ค อม ล กษณะน นข นมาเส ยก อน จ งจะใช เคร องม อน ได ซ ง Arc View จะด งตารางข อม ล เช งบรรบาย (Attribute Data) ณ Record ท เช อมโยงก บต ว Graphic ผ ใช เล อก ข นมา แสดงต อผ ใช ด งต วอย างด งร ป ป ม Pointer : หร อป มช ใช สาหร บการทางานโดยท วไปของ Arc View เช นเด ยวก บ Pointer ในโปรแกรมอ นๆ ซ งการคล กเล อกเมน หร อการคล กเล อก Record หร อการ

28 เคล อนย าย Graphic ฯลฯ ผ ใช ต องคล กเล อกเมาส ให เป น Pointer เส ยก อนจ งจะทางาน ได ป ม Vertex Edit : ใช สาหร บการปร บแก Graphic ท แสดงผลอย บนหน าจอ View โดยก อนใช ป มเคร องม อน ผ ใช ต องคล กเล อกท เมน Theme และเล อกคาส งStart Editing เพ อกาหนดสถานะของ Theme ให พร อมสาหร บการแก ไขเส ยก อน จ งจะใช เคร องม อ Vertex Edit ได โดยเคร องม อ Vertex Edit จะช วยให ผ ใช สามารถทาการแก ไข เส น (Line) และพ นท ร ปป ด (Polygon) ได อย างอ สระ ป ม Select Feature : หร อป มเล อก Graphic ใช สาหร บการเล อก Graphic บนหน าจอ View ซ งการเล อกจะม ผลต อท งต ว Graphic และต ว Record ในTable ของ Theme ท ผ ใช เล อก ซ งอาจใช ประโยชน ในการเล อกด ข อม ลท ผ ใช สนใจ (ซ ง Graphic และ Record ท ถ กเล อก (Selected) จะเปล ยนเป นส เหล อง) แล วใช คาส ง Open Theme Table หร อ คล กป ม ตาราง เพ อด รายละเอ ยดของ Record ในตารางประกอบได ป ม Zoom in : ใช สาหร บการขยายหน าจอ หร อส วนแสดงผล ให สามารถมองเห น Graphic ได ในระยะใกล ข น (Close up) ซ งจะแตกต างจากป มคาส ง ค อ จะไม ทางานท นท ท คล กป ม แต ผ ใช จะสามารถเล อกพ นท ท ต องการ Zoom in ได โดยหล งจาก ใช เมาส คล กป ม ให ม ล กษณะบ มลงไปแล ว ให ใช เมาส วาด หร อลาก (Drag) ล อมรอบพ นท ท ต องการจะขยายและปล อยเมาส Arc View ก จะทาการขยายเฉพาะ พ นท น นให ให ก บผ ใช ท นท ป ม Zoom Out : ใช สาหร บการขยายหน าจอ หร อส วนแสดงผล ให สามารถมองเห น Graphic ได ในระยะท ไกลออกไป (Tele) ซ งจะแตกต างจากป มคาส ง ค อ จะไม ทางานท นท ท คล กป ม แต ผ ใช จะสามารถเล อกพ นท ท ต องการZoom in ได โดยหล งจาก ใช เมาส คล กป ม ให ม ล กษณะบ มลงไปแล ว ให ใช เมาส วาด หร อลาก (Drag) ล อมรอบพ นท ท ต องการจะขยายและปล อยเมาส Arc View ก จะทาการย อเฉพาะพ นท น นให ให ก บผ ใช ท นท ป ม Pan : หร อป มเล อนแผนท ใช สาหร บการเล อนแผนท ไปมาบนหน าจอ ในล กษณะ เด ยวก นก นการเล อนแผ นกระดาษบนโต ะน นเอง ซ งการใช งานผ ใช ต องคล กป ม ให ม ล กษณะบ ม จะส งเกตการเปล ยนร ปแบบของเมาส ค อเปล ยนเป นร ปม อเช นก น จากน น ให ใช เมาส คล กป มซ าย (Left Button) ค างไว บนหน าจอ View จากน นเล อนไปมาตาม ต องการ 27

29 ป ม Measure : หร อป มว ดระยะทาง ใช สาหร บการว ดระยะทางบนแผนท ซ งผ ใช สามารถว ดระยะทางเท ยบเท าก บระยะทางจร งบนผ วโลกได ในการใช งานผ ใช ต องคล ก ป ม ให บ มลงไป จากน นนาเมาส ไปคล กบนหน าจอView เพ อว ดระยะทางได ท นท 28 ป ม Hot Link : หร อป มสาหร บเช อมโยงข อม ลอ นๆ เข าก บตาแหน งเช งพ นท ป ม Label : ค อป มสาหร บเข ยน Label ลงบนหน าจอ View ซ งป มน จะม ล กษณะพ เศษค อ หากผ ใช คล กเมาส ค างไว ป มจะย ดยาวออกเพ อแสดงให เห น ร ปแบบของ Label ท งหมดท ผ ใช สามารถใช ได ซ งจะม ร ปแบบท แตกต างก นไป โดยข อความหร อ Textท จะแสดงบน Label น น จะส มพ นธ ก นก บ Label - Field ของ Theme ท ผ ใช เล อกตอนใช งานเมน คาส ง Theme - Auto Label ด งน นหาก ผ ใช ต องการเปล ยนแปลงข อม ลหร อ Fieldท จะวางลงบน Label ให ผ ใช ใช คาส ง Theme Auto Labelและเล อก Label Field ท ต องการ ป ม Text : ค อป มสาหร บเข ยน Text หร อข อความลงบนหน าจอ Viewซ งป มน จะม ล กษณะพ เศษค อ หากผ ใช คล กเมาส ค างไว ป มจะย ดยาวออกเพ อแสดงให เห นร ปแบบของ Text ท งหมดท ผ ใช สามารถใช ได ซ งจะม ร ปแบบท แตกต างก น ไป เม อผ ใช เล อกร ปแบบของ Text ท ต องการ ให นาเมาส ไปวางไว บนหน าจอ View ณ ตาแหน งท ต องการ จากน น Arc View จะแสดงหน าต างสาหร บการ พ มพ ข อความ ให ผ ใช พ มพ ข อความท ต องการลงไป ด งร ป

30 ป ม Drawing : หร อป มสาหร บวาดร ป ซ งป มน จะม ล กษณะพ เศษค อหากผ ใช คล กเมาส ค างไว ป มจะย ดยาวออกเพ อแสดงให เห นร ปแบบของ Graphic ท ผ ใช สามารถใช ได เช น Draw Point,Draw Line และ Draw Rectangle ซ งผ ใช เพ ยง เล อกร ปแบบของ Graphic ท ต องการวาดโดยคล กป มท ต องการ จากน นนา เมาส ไปวาดร ป Graphic ท ต องการบนหน าจอ View ได ท นท 29 ส วนแสดงมาตราส วนของแผนท ใช สาหร บกาหนดมาตราส วน หร ออ านค ามาตราส วน ของแผนท ท กาล งแสดงอย บนหน าจอ View ซ งในการใช งาน ผ ใช สามารถกาหนดค าของมาตรา ส วนของแผนท ท ต องการให แสดงผล ได โดยการป อนค ามาตราส วนท ต องการลงในช องด งกล าว ได ท นท ส วนแสดงพ ก ดของแผนท เป นส วนแสดงค าพ ก ดของแผนท ณ ตาแหน งท เมาส วาง อย ซ งผ ใช สามารถทราบพ ก ดของข อม ลหร อตาแหน งท ต องการได โดยนาเมาส ไป วาง ณ ตาแหน งท ต องการและอ านค าจากตาแหน งด งกล าว

31 30 3. การกาหนด Properties ในเบ องต นของการทางานควรม การกาหนด ค ณล กษณะ หร อ Properties ให พ นท การ ทางาน View และ ข อม ล (Theme) ก อนการทางาน เพ อสามารถว ดระยะทาง อ านพ ก ด ตาแหน งได รวมท งนาไปใช ร วมก บ ส วนประกอบอ น ๆ ของโปรแกรม โดยการกาหนด ค ณล กษณะด งกล าวต องกาหนดท Menu View ด งร ป หมายเหต การกาหนดหน วย ว ดระยะทางจะ ข นอย ก บระบบ พ ก ดของแผนท ร ปแสดงการกาหนดค ณสมบ ต ให ก บ View ข อส งเกต หล งจากการกาหนด view Properties จะปรากฏ มาตราส วน ในช อง Scale ท ม มบนขวา และสามารถว ดระยะทางในแผนท ได ก อน หล ง

32 นอกจากการกาหนด View Properties แล วย งสามารถกาหนด Properties ให ก บ Theme โดยการ Theme Properties ใดก ตามต องเป ด Theme น นเข ามาใน View เส ยก อน โดย การกาหนดค ณล กษณะด งกล าวต องกาหนดท Menu Theme ด งร ป 31 ร ปแสดงการกาหนดค ณสมบ ต ให ก บ Theme ในหน าต าง Theme จะม Menu ย อยให กาหนดเพ มเต ม เช น - Menu ย อย Definition สามารถเปล ยนแปลงช อ file ท ใช แสดงใน view (การเปล ยนแปลงม ผลเฉพาะในการแสดงภาพเท าน นไม ได เปล ยนแปลงช อ file อย างถาวร) การใส เง อนไขในการ ค นหา การใส comment - Menu ย อย Text label ซ งสามารถท จะกาหนดตาแหน งในการวางข อความ หน า-หล ง บน- ล าง,กาหนด field ท ต องการแสดงใน view (จะกล าวโดยละเอ ยดในห วข อการทางานก บตาราง Table) เป นต น - Menu ย อย Editing ช วยในการกาหนด parameter ในการแก ไข Theme เช นการกาหนด ระยะ การ Snapping (การด งเข าหาจ ดใกล เค ยงในร ศม ท กาหนด)

33 32 4. การกาหนด Extension เพ มเต ม เม อโปรแกรมไม สามารถตอบสนองความต องการได พอเพ ยงการกาหนด Extension เพ มเต มจ งเป นช องทางหน งท ช วยให user สามารถเพ มเต มเคร องม อ/องค ประกอบท ช วยให การ ทางานสะดวกรวดเร วมากข น โดยการคล ก หน า Extension ท โปรแกรมเตร ยมไว ให สามารถ เร ยกใช ได จาก Menu File เล อก Extension. ด งร ป Extension การว เคราะห ข อม ล* Extension การประมวลผลข อม ล* Extension Support Image File*

34 33 Extension เพ ม grid ในแผนท * ร ปแสดงการเพ มเต ม Extension Xtool 9/15/03 เป นเคร องม อช วยในการทางานท หลากหลายโดยม ท งการประมวลผลข อม ล เช น คาส ง Clip, Erase, Identity การคานวณพ นท การแปลงข อม ลลายเส นเป นร ปป ดหร อการแปลง ร ปป ดเป นลายเส น โดยท น ยมนามาใช ค อการคานวณเน อท และการแปลงข อม ลร ปป ดเป นข อม ล เส น เป นต น ซ งผ ใช สามารถกาหนด parameter ได ท menu ย อย View/Change XTools Default เช นการกาหนดหน วยว ดในการคานวณเน อท เป นต น

35 34 5. ตารางข อม ลเช งอรรถาธ บาย (Table) ข อม ลเช งบรรยายหร อข อม ลเช งอรรถาธ บาย (Attribute Data) ซ งจ ดเก บไว ในส วนของ ตาราง (Table) ซ งเช อมโยงก บข อม ลเช งภาพ (Graphic) น นถ อเป นส วนประกอบท สาค ญของ ข อม ลเช งพ นท ในระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร นอกเหน อไปจากข อม ลเช งพ นท ท ผ ใช ส วนใหญ มองเห นซ งอย ในร ปของ Graphic เช น เส น (line) จ ด (point) และพ นท ร ปป ด (Polygon) ร ปแสดงตารางฐานข อม ลในโปรแกรมระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร Arc View ความสามารถในการก ารเช อมโยงความส มพ นธ ระหว างตารางข อม ล หร อฐานข อม ล (Database) เข าก บข อม ลเช งภาพ หร อข อม ล Graphic น น ถ อได ว าเป นจ ดเด น หร อเป นข อ แตกต างท เห นได ช ดเจนท ส ดในความแตกต างของระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร (GIS) ก บระบบ สารสนเทศประเภทอ น ๆ เช น MIS (Management Information System), TPS(Transaction Processing System), OAS (Office Automation System) และ EIS (Executive Information System) เป นต น การเช อมโยงความส มพ นธ ด งกล าว ทาให เราสามารถกาหนดร ปแบบ หร อ ค ณล กษณะ (Characteristics) ของการแสดงผล Graphic ผ านตารางฐานข อม ลได ซ งเม อใดท ฐานข อม ล หร อข อม ลในตารางเปล ยน Graphic ท เช อมโยงอย ก จะเปล ยนแปลงร ปแบบหร อ ค ณล กษณะในการแสดงผลตามไปด วย และส วนสาค ญอ กประการหน งของ GIS ค อ Graphic น นๆ ท แสดงผลอย สามารถอ างอ งก บพ ก ดเช งตาแหน งของพ น ผ วโลกได ทาให เราสามารถ จาลองล กษณะของส งท เราสนใจบนพ นผ วโลก ท งส งท เก ดข นตามธรรมชาต และส งท มน ษย เรา สร างข นได เม อเราสามารถจาลองล กษณะด งกล าวมาไว ในเคร องคอมพ วเตอร ได ผ ใช ก สามารถทาการว เคราะห ประมวลผล ทาซ า หร อทดลองสร างแบบจาลอง (Simulation) เพ อ

36 ทดสอบแนวค ดและความเข าใจในม มมองต างๆ ได อย างเป นพลว ต (Dynamics) โดยเฉพาะการ สน บสน นการวางแผนและการต ดส นใจในการบร หารจ ดการพ นท (Spatial Planning and Administration) ความสาค ญของระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร น น อาจกล าวได ว าจ ดสาค ญท ส ด ค อ ฐานข อม ล (Database) เพราะฐานข อม ลจะเป นต วกาหนดร ปแบบการแสดงผลของ Graphic ซ งหากผ ใช ไม สามารถควบค มการทางานของฐานข อม ลซ งเช อมโยงก บต ว Graphic ได ก ไม อาจ ควบค มการแสดงผลหร อการประมวลผลอของ Graphic บนหน าจอ View ได ในโปรแกรม ระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร หร อ Arc View น น ตารางหร อข อม ลเช งอรรถาธ บาย จะถ กจ ดเก บ ไว ในร ปของตารางฐานข อม ล ชน ด Dbase (.dbf) ซ งจะเช อมโยงและส มพ นธ ก บข อม ลกราฟ ก ซ งเม อผ ใช เล อก (Selected) ข อม ลกราฟ กบนหน าจอ View เม อเป ดตารางของฐานข อม ลจะ ปรากฏแถบสว าง (highlight) ข น ณ Record ในตารางแสดงให ผ ใช เห นข อม ลเช งอรรถาธ บายท เช อมโยงก บข อม ลกราฟ กท กาล งถ กเล อกอย ในขณะเด ยวก น เม อผ ใช คล กเล อก Record ใน ตาราง ข อม ลกราฟ กท บนหน าจอ View ก จะปรากฏแถบสว างข นเช นก น ตารางฐานข อม ลใน โปรแกรม ArcView สามารถนามาประย กต ใช ในการจ ดเก บข อม ลต างๆ ท ม ความส มพ นธ ก บ ข อม ลกราฟ กได อย างมากมาย เช น การเช อมโยงข อม ลเก ยวก บพ บ ต ภ ยในด านต างๆ เข าก บ ข อม ลกาล งคน รวมถ งผลการปฏ บ ต งานในการป องก น (Prevent) การเตร ยมการ (Prepare) การช วยเหล อขณะเก ดว กฤต (Crisis) และการประเม น (Asses) เข าก บข อม ลกราฟ กซ งแสดงถ ง ขอบเขตของพ นท ร บผ ดชอบของศ นย ฯ และจ งหว ด ได อย างเป นพลว ต และจากตาราง ฐานข อม ลของ ArcView ผ ใช สามารถทางานก บตารางข อม ลในร ปแบบต างๆ ได เช น การ จ ดลาด บข อม ล (sorting) และการสอบถามข อ ม ล (querying) การสร างแผนภ ม (charts) อย าง ง ายๆ การด แนวโน ม (trends) ร ปแบบ (patterns) และการกระจาย(distributions) เป นต น เพ อให การว เคราะห และประมวลผล สามารถกระทาได อย างม ประส ทธ ภาพ ตารางของ ArcView และความส มพ นธ ก บฐานข อม ล โดยปกต แล ว ตารางของ Arc View จะเป นส วนท ใช สาหร บแสดงข อม ล จะเป นเพ ยง ส วนท ใช แสดงให เห นถ งค าของข อม ลเช งอรรถาธ บายท เช อมโยงก บข อม ลกราฟ กเท าน นไม ได ถ ก ออกแบบมาเพ อการนาเข า หร อแก ไขข อม ล แต อย างใด เพราะการใช งานโดยท วไปอาศ ยการ เช อมโยงเข าก บฐานข อม ล MIS ท จ ดทาข น ท งน เพราะความสามารถของตารางฐานข อม ล Dbase ย งค อนข างจาก ด หากผ ใช ต องการจ ดการข อม ลในตารางของ ArcView ควรกระทาจาก ต วฐานข อม ลน นๆ โดยตรง ผ านโปรแกรมฐานข อม ลท ม ความท นสม ยและม ความสามารถส ง เช น Oracle, SQL, Access เป นตารางหร อ Table ของ Arc View จะอ างถ งแหล งข อม ลทาง ตารางท ม นแสดง แต ไม ได เก บข อม ลในตารางด วยต วของม นเอง ซ งหมายความว าตารางน น เปล ยนแปลงได ตลอดเวลาเพราะว าม นแสดงให เห นสถานภาพป จจ บ นของแหล งข อม ลท ม นใช 35

37 36 อย ถ าข อม ลถ กเปล ยนแปลง ตารางท ข นอย ก บข อม ลน จะแสดงการเปล ยนแปลงโดยอ ตโนม ต ในคร งต อไปท ผ ใช เป ด Project ท ม ตารางน อย ด วย ผ ใช ย งสามารถจะวาดตารางน ใหม เม อใดก ได เพ อด สถานภาพป จจ บ นของแหล งข อม ลของผ ใช ร ปแสดงต วอย างการเช อมโยงระหว างฐานข อม ล ซ งปรากฏในร ปของตารางในหน าจอ View ซ งเม อผ ใช ทาการนาเข า เพ มเต มข อม ลในฐานข อม ล การแสดงผลข อม ลในหน าจอ View รวมถ งข อม ลในตารางของ ArcView ก จะเปล ยนตามไปด วย แหล งข อม ลของตาราง ตารางข อม ลเช งอรรถาธ บายของข อม ลเช งพ นท แหล งข อม ลเช งพ นท เช น Coverage ของ ARC/INFO จะม ตารางข อม ลเช งอรรถาธ บาย ซ งประกอบด วยข อม ลท อธ บายเก ยวก บ ล กษณะทางภ ม ศาสตร เม อผ ใช ใช view ท ประกอบด วย theme ท แสดงข อม ลทางพ นท เหล าน ผ ใช สามารถเข าถ งตารางเช งอรรถาธ บายของม นได โดยท นท ด วย ArcView จะจ ดการ ความส มพ นธ ระหว าง theme และตารางอรรถาธ บายโดยอ ตโนม ต ด งน นผ ใช ไม จาเป นต อง เร ยกตารางเหล าน เข า ArcView โดยต างหากซ งแหล งข อม ลของตารางจะมาจากฐานข อม ลใน ร ปแบบต างๆ เช น DBASE, INFO, และ delimited text files ผ ใช สามารถเพ ม File แบบ DBASE, INFO, และ tab หร อ comma-delimited textเข าส ArcView ได เพ อใช เป นตาราง แหล งข อม ล เหล าน จะประกอบด วยข อม ลท ผ ใช ต องการทางานใน ArcView ต วอย าง เช น ตารางเหล าน อาจ ม ข อม ลเพ มเต มเก ยวก บล กษณะทางภ ม ศาสตร ท แสดงอย บน view ฐานข อม ล Server ในแบบ SQL จาก ArcView ผ ใช สามารถเช อมโยงต อก บ ฐานข อม ล server เช น Oracle หร อSybase และใช การสอบถามแบบ SQL ในการด ง record จากม นเหม อนก บเป นตาราง ArcView เก บการกาหนดของการสอบถามแบบ SQL ท ผ ใช ใช ไม ใช record ของต วม นเอง

38 37 1. การเร ยกด ช นข อม ล การเร ยกด ช นข อม ลและการนาเข าข อม ลตาราง ผ ใช สามารถเร ยกช นข อม ลมาแสดงหร อนาเสนอในหน าจอ View ได 2 ว ธ ค อ 1. การใช เมน View และเล อกคาส ง Add Theme (หร อใช ค ย คาส ง Ctrl + T) 2. การใช ป มควบค ม (ป ม Add Theme) โดยท ง 2 ว ธ น ArcView จะแสดงหน าต าง สาหร บให ผ ใช เล อกช นข อม ลท ต องการใช งาน ด งร ป

39 ข นตอนในการเล อกช นข อม ล ม ด งต อไปน 1) ตรวจสอบการกาหนด Data Source Type ให เป นร ปแบบของข อม ลท ต องการซ งข อม ลใน Data Source Type น น สามารถแบ งออกได เป น 2 ประเภทใหญ ๆ ค อ Feature Data Source หมายถ ง ประเภทของข อม ลเช งพ นท ท เป นเวคเตอร (Vector) เช น จ ด (Point) เส น (Line) และพ นท ร ปป ด (Polygon) Image Data Source หมายถ ง ประเภทของข อม ลเช งพ นท ท เป นร ปภาพ (Image) หร อข อม ลประเภทราสเตอร (Raster) เช น ภาพถ ายทางอากาศ (Aerial Photo) และ ภาพถ ายดาวเท ยม (Satellite images) รวมถ งร ปภาพ ท ประมวลผล (ให ค าพ ก ด) แล ว (เช น ภาพ background ของล กษณะภ ม ประเทศ) 2) เล อกไดร ฟ (Drive) ท เป นท อย ของข อม ล เช น Drive C:, D: หร อ E: 3) เล อกไดเรคทอร (Directory) หร อโฟลเดอร (Folder) ซ งเป นท อย ของข อม ล โดยการด บเบ ลคล ก ณ โฟลเดอร ท ต องการ หมายเหต : ในกรณ ท ผ ใช ต องการย อนกล บไปส การเร ยกด โฟลเดอร ท งหมด ท ม อย ใน Drive ท กาหนด ให ผ ใช ด บเบ ลคล ก ณ โฟลเดอร ท อย ด านบนส ดของหน าต างแสดงโฟลเดอร จากร ป ด านบน ค อ โฟลเดอร ช อ C:\ 4) เล อกช อไฟล ข อม ลท ต องการ ซ งจะปรากฏในช องด านซ ายม อ ด งร ป 38 ให ผ ใช เล อกไฟล ท ต องการ หล งจากน นด บเบ ลคล ก หร อคล กป ม OK ทางด านขวาม อ เพ อส งให โปรแกรมแสดงข อม ลบนหน าจอ View ตามท ผ ใช ต องการ (ผ ใช สามารถเล อกช นข อม ลเพ อ แสดงผลได มากกว า 1 ช นข อม ล ต อการเล อก 1 คร งโดยการคล กเล อกช นข อม ลท ต องการ จากน นให กดป ม Shift (ป มท ม ล กศรช ข น) ค างไว จากน นคล กเล อกช นข อม ลอ นๆ ท ต องการ แล วคล กป ม OK)

40 39 ร ปแสดงต วอย างการเป ดช นข อม ลเข ามาแสดงผลในView 3. ผ ใช สามารถทาการเป ด หร อป ด (On/Off) การแสดงผลของช นข อม ลได โดยการใช เมาส คล กท ช องส เหล ยมเล กๆ ซ งอย หน าช อของช นข อม ล ArcView จะแสดงเคร องหมายถ กด ง ร ป การป ด (Off) การแสดงผลช นข อม ลถนน การเป ด (On) การแสดงผลช นข อม ลถนน 4. ช นข อม ลท แสดงอย ในส วนแสดงส ญล กษณ (TOC) ของ ArcView จะม ล กษณะ เด ยวก บการวางเร ยงแผ นใส ซ อนท บก น (Overlay) ซ งผ ใช สามารถจ ดเร ยงลาด บตามต องการ ได แต ม ข อส งเกตว า ช นข อม ลท เป นพ นท ร ปป ด (Polygon) ส วนใหญ จะบ งช นข อม ลท ม ล กษณะ เป นเส น หร อจ ด ด งน นในการแสดงผล ควรนาช นข อม ลท เป นพ นท ร ปป ดไปอย ด านล างส ด 5. ในการทางานก บช นข อม ลใดข อม ลหน งน น ผ ใช ต องทาให ช นข อม ลน นๆ อย ในสถานะ พร อมร บคาส ง (อย ในสถานะ Active) ค อช นข อม ลหร อ Theme น นจะม ล กษณะน นข น (มองเห น ขอบ) ในส วนแสดงส ญล กษณ

41 40 ด านซ ายม อ ค อช นข อม ลท เป นพ นท ร ปป ดอย ด านล างส ด ด านขวาม อค อช นข อม ลท เป นพ นท ร ป ป ดอย บนส ด (ส งเกตว าไม สามารถมองเห นช นข อม ลอ นๆ ท อย ด านล างได )ผ ใช สามารถ จ ดลาด บของ Theme ท จะโหลดลงบน View และ แต ละ Theme จะม ส ญล กษณ (legend) เฉพาะของ theme น นๆท แสดงในส วนแสดงผลส ญล กษณ (Table of Content: TOC) ของแต ละ theme จะเป นต วควบค มว า theme จะถ กแสดงข นบน View อย างไร การเปล ยนส หร อ ส ญล กษณ ท ใช แสดง theme หน งๆ ผ ใช สามารถทาได โดยการแก ไข ส ญล กษณ (legend) ของ theme 2. การนาเข าข อม ลตาราง ค อการนาเข าข อม ล โดยท ผ ใช ม ข อม ล File แบบ DBASE, INFO, และ tab หร อ comma-delimited text ซ งอาจจะ เป นตารางข อม ลเพ มเต ม หร อเป นข อม ลท ได จาก ระบบ กาหนดตาแหน งบนโลก (Global Positioning System : GPS) ก ได โดยม ข นตอนการนาเข า ด งน 1. ให ท านเป ดโปรแกรม MS Office Excel พ มพ ข อม ลหร อค าพ ก ด X, Y พร อมท ง รายละเอ ยดท งหมด จากน นทาการเล อกท งหมดแล วทาการบ นท กเป น DBF (dbase IV) ใน กรณ ท ใช MS Office 2003 หร อบ นท กเป น Text (Tab delimited) ในกรณ ท ใช MS Office 2007 แล วจะปรากฏหน างต างต างๆ ด งร ป ให คล ก ใช หร อ ตกลง เพ อเป นการยอมร บไฟล แล วป ด หน าต าง Excel ได

42 41

43 42 2. เป ด Arcview เล อก Table -> Add จะปรากฏหน าต าง Add Table จากน นเร ยก file สม ดงานท บ นท กเป น Text (Tab delimited) ข นมา คล ก OK

44 43 4. open view 1 จากน นไปท เมน View -> Add Event Theme Table : เล อก file ท เราต องการเร ยกเข าเป น point X field : เล อกพ ก ด X Y field : เล อกพ ก ด Y

45 44 จะปรากฎ theme ค าพ ก ด ซ งเป น Text files ด งร ป ข อม ลตารางท นาเข าน ผ ใช สามารถนาไปประย กต ใช ในการจ ดทาข นข อม ลระบบ สารสนเทศภ ม ศาสตร ได ต อไป

46 1. การสร างช นข อม ล (Theme) 45 การสร างช นข อม ล ในระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร หร อ GIS น น แบ งหร อจาแนกข อม ลเช งพ นท (Spatial Data) โดยเฉพาะในส วนของข อม ลเช งเส น (Vector) ออกเป นประเภทต างๆ ได 3 ร ปแบบ ค อ 1. ข อม ลแบบจ ด (Point) ใช ก บข อม ลท เป นตาแหน ง ท ต ง หร อจ ดตรวจ 2. ข อม ลแบบเส น (Line) ใช ก บข อม ลท เป นเส น ได แก ถนน ทางน า เป นต น 3. ข อม ลพ นท ร ปป ด (Polygon) ใช ก บข อม ลท เป นพ นท เช น พ นท ร บผ ดชอบ เขตตาบล เขตอาเภอ และเขตจ งหว ด เป นต น ในการทางานก บระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร ส วนใหญ แล วข อม ลพ นฐาน หร อBase Map เช น ถนน ทางน า หร อขอบเขตการปกครองน น จะม หน วยงานภาคร ฐ หร อบร ษ ทเอกชน ทาการสารวจและจ ดทาข อม ลด งกล าวไว อย แล ว ซ งผ ใช โดยท วไปไม จาเป นต องสร างหร อ Digitize ด วยตนเอง แต สาหร บข อม ลบางอย างท ผ ใช ต องการ โดยเฉพาะเป นข อม ลท เก ยวข อง ก บการทางานของตนเอง เช น จ ดท ต งของสถานท สาค ญ จ ดเฝ าระว ง พ นท เส ยงภ ย สารเคม และว ตถ อ นตราย ฯลฯ ซ งไม ม หน วยงานใดร บผ ดชอบข อม ลด งกล าวเป นการเฉพาะด งน นใน บางคร งผ ใช อาจต องทาการสร างข อม ลบางอย างข นด วยตนเอง ในการสร างช นข อม ลข นมาใหม น น ผ ใช สามารถสร างได ท นท ในโปรแกรม Arc View ซ ง Arc View ได เตร ยมเคร องม อต างๆ สาหร บการสร างช นข อม ลไว ให ก บผ ใช โดยม กระบวนการและข นตอนด งต อไปน 1. คล กท เมน View เล อกเมน คาส ง New Theme ด งร ป ร ปแสดงการเล อกเมน New Theme เพ อสร างช นข อม ล (Theme) ใหม

47 2. กาหนดประเภทของข อม ล (Feature) ท ต องการ ซ งสามารถกาหนดได 3 ประเภทค อ จ ด(Point), เส น (Line) และพ นท ร ปป ด (Polygon) หล งจากน นคล กป ม OK 46 การกาหนดประเภทของช นข อม ลหร อ Theme ท ต องการสร าง ช นข อม ลประเภทจ ด (Point) ใช สาหร บการสร างข อม ลประเภทจ ด เช น จ ดเฝ าระว ง จ ดตรวจว ดอากาศ จ ดว ดระด บน าในแม น า ฯลฯ ช นข อม ลประเภทเส น (Line) ใช สาหร บการสร างช นข อม ลประเภทเส นทาง เช น เส นทางอพยพ หร อเส นทางเคล อนย ายประชาชนออกจากพ นท เส ยงภ ย ฯลฯ ช นข อม ลประเภทพ นท ร ปป ด (Polygon) ใช สาหร บการสร างช นข อม ลประเภทพ นท เช น พ นท ร บผ ดชอบของศ นย ป องก นและบรรเทาสาธารณภ ย พ นท เฝ าระว งไฟไหม พ นท ร บผ ดชอบของเจ าหน าท บรรเทาแต ละนาย ฯลฯ 3. ให ผ ใช กาหนดช อของช นข อม ลท ต องการในช อง File Name: และทาการระบ ตาแหน งท อย ในการจ ดเก บข อม ล โดยระบ Drives และ Directory ท ต องการ ซ งการกาหนดช อ ของTheme ท จะสร างข นสามารถกาหนดได ท งภาษาไทย และภาษาอ งกฤษ เช น บ นท กไว ใน Drive C:\Disaster\พ นท เส ยงภ ย.shp เป นต น

48 4. Arc View จะสร างช นข อม ลข นมาใหม รอผ ใช นาเข าข อม ล Graphic ด วยการกาหนด จ ดสาหร บข อม ลจ ด (Point) หร อวาด (Draw) สาหร บข อม ลเส น (Line) และพ นท ร ปป ด(Polygon) ด งร ป ซ งผ ใช สามารถใช เมาส คล กสร างจ ดในตาแหน งท ต องการได ท นท ซ งในการสร างช น ข อม ลโดยท วไปผ ใช อาจเป ดข อม ลเช งพ นท อ นๆ ท สามารถช วยให ผ ใช ระบ ตาแหน งของข อม ลท ต องการวาด หร อกาหนดจ ดลงบนหน าจอ View เช น ข อม ลถนนขอบเขตการปกครอง ฯลฯ 47 ช นข อม ลท สร างข นมาใหม น นจะอย ในสถานะพร อมร บการแก ไข (Editing) โดยส งเกตได จากรอย ปร ของช องส เหล ยมรอบๆ เคร องหมายถ ก ด งร ป เม อผ ใช กาหนดการสร างช น ข อม ลในประเภทใด Arc View ก จะเปล ยนเคร องม อในการวาดให ตรงก บความต องการของผ ใช ด งต วอย างด งร ป ในกรณ ท ผ ใช ไม ต องการ Graphic ท วาดข น หร อต องการลบ Graphic น นท ง ให ผ ใช เปล ยนเมาส ให เป น Pointer (ต วช ) และใช เมาส ลากล อม Graphic ท ต องการ จากน นคล กป มDelete บน Keyboard เพ อลบท งได ท นท

49 5. หล งจากท ผ ใช กาหนดจ ด หร อวาดเส นลงบนหน าจอ View 1 จ ดหร อ 1 เส น ซ งถ อ เป น 1 Record แล ว Arc View จะสร างตารางและ Record ท เช อมโยงก บจ ดหร อเส นด งกล าว ข นมาให ก บผ ใช ซ งผ ใช ต องทาการกาหนดค า ID (รห สของจ ด) รวมถ งการเพ ม Field หร อ Column เพ อป อนข อม ลอ นๆ ท เก ยวข องเช น ช อจ ด หร อช อของสถานท โดยเบ องต น ให ผ ใช คล กท ป ม Table (ป มร ปส เหล ยมเล กๆ บนหน าจอ) หร อคล กจากเมน Theme แล วเล อกคาส ง Table เพ อส งเป ดตารางข อม ล จากตารางข างต น ก อนท ผ ใช จะสามารถนาเข าข อม ลหร อป อนข อม ลเข าส ตารางข อม ลได ผ ใช ต องเปล ยนเคร องม อ หร อเปล ยนเมาส ท ใช เพ อการ Edit ข อม ลก อน โดยป ม ด งกล าวจะอย ตรงกลางหน าจอ ด านบน เร ยงต วก น 3 ป ม ด งร ป ซ งเป นป มท ใช เปล ยน เคร องม อสาหร บการทางานก บตารางโดยเฉพาะ ป ม Select ใช สาหร บการเล อก Record บนตาราง ป ม Edit ใช สาหร บการคล กบนตารางเพ อป อนหร อแก ไขข อม ลเข าส ตาราง ป ม information ใช หร บการสอบถามข อม ลของตารางเช นเด ยวก บ การสอบถามข อม ล Graphic บนหน าจอ View

50 7. ผ ใช สามารถเพ ม Field และเพ ม Record ได ตามท ต องการ โดยใช คาส ง Add Field และ/หร อ Add Record (ปกต Record จะเพ มข นตามจานวน Graphic ท ผ ใช วาดบนหน าจอ) หาก ม ข อสงส ยเก ยวก บ Add Field หร อ Add Record ให ผ ใช เป ดด ค ม อในห วข อตารางข อม ลเช ง อรรถาธ บาย (Table) ประกอบ หล งจากป อนข อม ลท งในส วนของการวาด Graphic และการป อนข อม ลในตาราง แล ว ให ผ ใช ทาการบ นท กการเปล ยนแปลงหร อบ นท กการทางานด วยคาส ง Stop Editing ใน Tableหร อ ใน Theme ด งร ป ซ ง Arc View จะแสดงกล องข อความย นย นคาส ง พร อมท ง สอบถามผ ใช ว าต องการบ นท กการเปล ยนแปลงหร อไม ในกรณ ท ผ ใช ย งไม เสร จส นการทางานก บการสร างช นข อม ล แต จะบ นท กการทางานท เก ดข น ก สามารถใช คาส ง Save Edits หร อ Save Edits As ได ด งร ป

51 50 จากการสร างช นข อม ลใหม ด งข นตอนข างต น จะเห นได ว า การสร างช นข อม ลใหม ใน GIS ก ม ได แตกต างไปจากการวาดร ป (Drawing) ในโปรแกรมท วไปน นเอง ข อแตกต างท เห นได ช ดเจนท ส ดค อ การป อนข อม ลเข าส ตารางฐานข อม ล (Table) ท เช อมโยงเข าก บ Graphic น นเอง ซ งข อแตกต างด งกล าว ทาให Arc View สามารถทาการประมวลผล เพ อกาหนดค ณล กษณะ การแสดงผลของ Graphic บนหน าจอ View ได อย างเป นพลว ตตามการกาหนดร ปแบบในการ ประมวลผล หร อตามค าของข อม ลในฐานข อม ลท เปล ยนไป ซ งแตกต างไปจากการวาดร ป หร อ

52 การเข ยน drawing ในโปรแกรมอ นๆ ท ผ ใช ต องกาหนดค ณสมบ ต ของ Graphic ต งแต เร ม ออกแบบหร อเร มวาด เช น การกาหนดส กาหนดขนาดของเส น ฯลฯ ค ณสมบ ต ด งกล าวทาให GIS ม ความสามารถท หลากหลาย สามารถนาไปใช ในการว เคราะห และประมวลผลเช งพ นท ได อย างม ประส ทธ ภาพ โดยเฉพาะเป นข อม ลท ผ ใช สามารถสร างข นมาได เอง อย างไรก ตาม อาจม ผ ใช หลายท าน ท ห วงในเร องของความถ กต องและแม นยาของ ข อม ล ซ งข อม ลส วนใหญ ท ใช ในงานท วไป โดยเฉพาะข อม ลเพ อการบร หารจ ดการ ม ใช ข อม ลท ใช ในเช งว ศวกรรม หร อใช ในเช งกฎหมายน น ความถ กต องและความแม นยาของข อม ลอาจม ใช ประเด นสาค ญน ก เม อคาน งถ งการม ข อม ลเพ อสน บสน นการบร หารและการต ดส นใจ ซ งเป น การมองในภาพรวมขององค กรเป นหล ก เช น การแบ งพ นท ร บผ ดชอบ การประเม นผลการ ทางานของหน วยงานในแต ละพ นท เป นต น ซ งอาจไม จาเป นท จะต องการข อม ลท ม ความถ กต อง ส งหร อความคลาดเคล อนน อย เพราะในการใช งานจร ง ผ ใช เองก ไม จาเป นต องทราบถ งค าท แน นอนเพ ยงแค ค าโดยประมาณก สามารถวางแผนการทางานได การข นร ปแปลงจากข อม ลตาราง การข นร ปแปลง จากตารางข อม ล ช วยในกรณ ท ผ ใช นา ต องการสร างร ปแปลงจากการ น าเข าตารางข อม ลพ ก ด X, Y ด วยระบบว ดพ ก ดตาแหน งบนพ นโลก ซ งจะใช Extention Xtool ท ม เมน คาส ง Make one polygon from point ด งร ป

53 การข นร ปแปลงจากตารางข อม ล ม ข นตอนว ธ การด งน 1. นาเข าข อม ลตารางเข ามาใน View คล กเล อกเมน คาส ง Make one polygon from point จะปรากฏหน าต าง Make one polygon from point ข นมา ให คล กเล อกข อม ลท จะ นามาข นร ปแปลง กด OK 3. หล งจากน นเล อก Drive ท จะเก บข อม ล ต งช อตามท ต องการ เช น Drive E:\test\ พ นท บ กร ก.shp เป นต น กด OK

54 53 4. จะได ร ปแปลงท เก ดจากการนาเข าข อม ลตาราง ด งร ป

55 54 1. เร มต นการแก ไขข อม ล การแก ไขข อม ล การเร มต นการแก ไขต องให ช นข อม ลอย ในสถานะพร อมท จะแก ไข โดยการเล อกช น ข อม ล ให Active เล อก Menu Theme แล วเล อก Start Editing ซ งจะปรากฏเส นประล อมรอบ แสดง สถานะพร อมการแก ไขและปรากฏ เคร องม อท ใช ในการแก ไขเก ดข น ด งร ปท ป ม Menu Bar ท เก ยวข องก บการแก ไขข อม ลม ด งน ป ม Pointer ใช ในการเล อกว ตถ โดยจะปรากฏป มล อมรอบว ตถ ด งร ป ป ม Vertex Edit ใช ในการเล อกว ตถ เช นเด ยวก นแต จะเก ดกรอบส เล ยมเล กๆ ตาแหน งท เป นจ ดเปล ยนเส นหร อเร ยกว า node node

56 55 Select Feature ใช เล อกว ตถ เช นเด ยวก บป ม Pointer แต สามารถเล อกได มากกว า หน งโดยการ ต กรอบล อมรอบข อม ลท ต องการ การเปล ยนตาแหน ง node สามารถท ขย บ ด ง เปล ยนตาแหน งของ node ได โดยการใช mouse คล กท node กด mouse ค างด งไปย งบร เวณท ต องการจะเปล ยนตาแหน ง แล วปล อย ด งร ป a) คล ก node ท ต องการเปล ยนตาแหน ง b) กด mouse ค างแล วลาก c) ปล อย mouse ใน ตาแหน งท ต องการวาง การเพ ม node สามารถเพ ม node หร อ ลด node ให ก บ graphic ได โดยการใช mouse เล อนไปย ง บร เวณท ต องการจะเพ มหร อลด a) คล กบร เวณท ต องการเพ ม node b) จะปรากฏร ปเคร องหมาย + c) คล ก mouseจะ ปรากฏ node ข น

57 56 การลด node a) เล อนmouseไปย งnodeท ต องการลบ b)จะปรากฏร ปเคร องหมาย + c) กดdelete บน keyboard node จะหายไป 2. เคร องม อช วยในการแก ไขข อม ล ในการแก ไขข อม ล จะปรากฎป มเคร องม อช วยเหล อบน Menu Bar เคร องม อแก ไขข อม ล กดเมาส ขวาค างแล ว ลากลงมาเล อกป มท ต องการจะใช 1 ป ม Draw Rectangle ใช ในการสร างร ปส เหล ยม ป ม Draw circle ใช ในการสร างร ปทรงกลม,ทรงร 3 3 ป ม Draw polygon ใช ในการสร างร ปหลายเหล ยม

58 57 4 ป ม Draw Line to split polygon ใช ในการแบ งpolygon ออกเป นส วน ๆ 5 ป ม Draw Line to Append polygon ใช ในการรวมpolygon หลายpolygonท ต ดก นเข าด วยก น 3. การจ ดการข อม ล เม อทาการแก ไขข อม ลในบางกรณ จะต องม การรวมข อม ล graphic 2 polygon เข าด วยก น หร อแยกข อม ล 2 polygon ออกจากก น สามารถทาได โดยการใช คาส งด งต อไปน 1. การรวมข อม ล Graphic เม อต องการรวมข อม ลต งแต 2 polygons ข นไปเข าด วยก นจะใช คาส งรวมข อม ล จาก Menu Edit เล อก Union Feature โดยม ข นตอนด งน 1 ) กดป ม Select feature คล กขวา

59 58 2 ) ลากกรอบล อมรอบกล มข อม ลท ต องการรวมข อม ลจะปรากฏกรอบส เหล ยมส ดา ล อมรอบ graphic 3 ) ไปเล อก Menu Edit เล อก Union Feature polygon จะถ กย บรวมเป น 1 polygon

60 2. การแบ งแยกข อม ล Graphic ในกรณ ท ต องการก นพ นท ก นออกออกจากเส น Reshape หร อก นพ นท ท ม เอกสารส ทธ หร อพ นท ท ต องการให ตรวจสอบ ซ งเป นพ นท ท ม ล กษณะเป นไข แดง เป นโดน ทอย ตรงกลาง สามารถทาได ด งน 1) กดป ม เพ อเพ มพ นท ท ต องการก นออก คล กเมาส ขวา 2. ทาการลากเส นวงรอบ โดยการคล กเมาส ขวาไป เร อยๆ เม อส นส ดการลาก ให ด บเบ ลคล กเมาส ขวา เพ อส นส ดการลากเส น 2) กดป ม เพ อทาการเล อก Polygon เก าและ Polygon ใหม ท งสองก อนพร อมก น 1. คล กเมาส ขวา 2. ลากกรอบเล อก ท ง polygon A และ B A B

61 60 3 ) ทาการต ด polygon A และแทนท ว าง polygon A ด วย polygon B ด วยคาส ง Menu Edit เล อก Subtract Features A B Polygon B จะแทนท พ นท ว างของ Polygon A สามารถท จะ ลบ Polygon B หร อใส ข อม ลให ก บ Polygon B ได

62 61 4. โครงสร างของตาราง (Table) Table หร อตารางค อส วนท ใช เก บ ค ณล กษณ ของข อม ล คาอธ บายข อม ล ฐานข อม ล ร ปแบบของ Table ประกอบข นจาก ตอน เร ยกว า Column หร อ Field และ แถว เร ยกว า Row หร อ Record ด งร ป Column หร อ Field Row หร อ Records 5. การเพ ม-แก ไขข อม ลให ก บตาราง ในบางคร งข อม ลท มาพร อมก บ feature ไม สามารถตอบสนอง หร อเพ ยงพอต อการนาไปใช ในการนาเสนอของ user ด งน น โปรแกรม Arcview ได ออกแบบให สามารถเพ มหร อลดข อม ล ผ านหน าต าง Table ได โดยการเพ มหร อแก ไขจาเป นอย างย งท จะต องเป ดตารางด งกล าวข นมา เส ยก อนด วยการเล อก Theme ท ต องการจะเป ดตาราง และเล อกป ม ส งเกต ได ว า menu bar จะปรากฏ icon สาหร บจ ดการก บตารางเก ดข นด งร ป

63 62

64 ก อนการเพ มหร อแก ไขตารางต อง Star editing เช นเด ยวก บ Theme โดยเล อก Menu Table แล วเล อก Start Editing ด งร ป ป ม Menu Bar ท ใช ในการแก ไขค อ ป ม Select ใช ในการเล อก Record 63 ป ม Edit ใช ในการแก ไขข อม ลโดยการคล กไปย ง ข อความท ต องการแก ไข และสามารถพ มพ ข อความใหม แทนท ได ท นท ใช ในการสอบถามข อม ลท สนใจโดยการคล กลงบน Recordท สนใจจะปรากฏหน าต างท แสดงผลของการสอบถามปรากฏข น(จะอธ บายโดยละเอ ยด ในห วข อการส บค นข อม ล)

65 การเพ มข อม ลให ก บตารางสามารถเล อกได จาก Menu Edit แล วเล อก Add Field เม อต องการ เพ มห วเร องให ก บตาราง หร อ Add Record เม อต องการเพ มจานวนข อม ลให ก บตารางด งร ป การเพ ม Field 64 ชน ดของข อม ลข นอย ก บ ข อม ลท ต องการนาเสนอ Number ค อ ต วเลข String ค อ ต วอ กษร Boolean ค อ ใส แบบม เง อนไข True or Fault Date ค อ ว นท ความกว างของข อม ลการ กาหนดความกว างข นอย จานวนต วเลข จานวน ต วอ กษรท ยาวท ส ดของ ข อม ลท ต องการใส โดย ต วอ กษรภาษาไทยจะน บ สระด วย หล งจากเพ ม Field จะ ปรากฏ Column เก ดข น ในตารางทาให สามารถเพ ม ข อม ลท ต องการได

66 65 การเพ ม Record เม อ Add Record จะปรากฏ Recordเพ มข นต อท ายตารางซ งสามารถท จะเพ มข อม ลท ต องการได ท นท (แต การเพ ม Record ไม น ยมเน องจากไมได สร าง feature ให ท นท จ งน ยมท จะ เพ ม graphic ลงใน Theme เพราะ Program จะสร าง record รองร บใน table ให ท นท ) การแก ไขข อม ลในตารางข อม ลเช งบรรยายโดยการคานวณ ในบางกรณ แทนท จะเพ มค าต างๆ เข าไปในแต ละเรคคอร ดโดยการพ มพ ค าเข าไป ผ ใช สามารถท จะทาการคานวณค าท ต องการเข าไปในหลายเรคคอร ดพร อมๆ ก นได โดยใช Fields Calculator โดยม ข นตอนด งน คล กบนฟ ลด ท ต องการจะคานวณเพ อให แอคท ฟ เล อกท ป ม Calculate เพ อ หร อเร ยกใช คาส งจากเมน Field -> Calculate สร างเง อนไขในการคานวณค าต างๆ ให ฟ ลด ใน Field Calculator Dialog Box ตาม ต องการ

67 การคานวณค าสถ ต จากตารางข อม ลเช งบรรยาย โปรแกรม ArcView สามารถคานวณและแสดงผลค าทางสถ ต ของฟ ลด ในตารางข อม ล เช งบรรยาย ถ าม เรคคอร ดในตารางข อม ลเช งบรรยายถ กเล อกไว ArcView จะแสดงผลค าทาง สถ ต ท คานวณเฉพาะเรคคอร ดท ถ กเล อกแต ถ าไม ม เรคคอร ดใดถ กเล อกไว ArcView จะ แสดงผลการคานวณจากท กเรคคอร ดในฟ ลด ท เล อกไว โดยค าทางสถ ต ท ArcView สามารถ คานวณได ได แก Sum Count Mean Minimum Maximum Range Variance Standard Deviation 66 การคานวณค าสถ ต จากตารางข อม ลเช งบรรยายสามารถทาได ตามข นตอนด งน เล อกฟ ลด ท ต องการจ ดกล มการคานวณในตาราง โดยการคล กท ช อฟ ลด ใน ตารางข อม ลเช งบรรยาย คล กป มคาส ง Summarize หร อเล อกใช คาส งจากเมน Field -> Summarize กาหนดค าใน Summary Table Definition Dialog Box โดยกาหนดโฟล เดอร และไฟล ท ต องการเก บผลล พธ จากการคานวณ จากน นเล อกฟ ลด ท ต องการนามาคานวณ และ เล อกฟ งก ช นท ต องการคานวณ จากน นคล กท ป ม Add ค าท กาหนดจะปรากฏเป นฟ ลด หน งท แสดงผลล พธ ในไฟล ผลล พธ ถ าต องการฟ ลด ผลล พธ เพ มให กาหนดฟ ลด ท ต องการคานวณ เล อกฟ งก ช นการคานวณ และคล กป ม Add ได ตามต องการในกรณ ท ต องการลบฟ ลด ผลล พธ ท กาหนดไว ให เล อกฟ ลด ท ต องการ จากน นใช ป ม Delete เพ อ ลบฟ ลด ผลล พธ ออกไปจากรายการการคานวณเม อผ ใช ทาการคานวณสร ปผลตาราง

68 67 ArcView จะสร างไฟล ในร ปแบบของโปรแกรม dbase ซ งเป นไฟล ผลล พธ ท เก ดจาก การคานวณข นมา ซ งตารางด งกล าวสามารถท จะทาการเช อมโยงเข าก บตารางในแต ละ theme เพ อท ผ ใช จะได สามารถส บค นข อม ลเพ อแสดงผลค าต างๆ จากตาราง สร ปผลการคานวณได 6. เคร องม อช วยเหล อในการจ ดการก บตาราง ในหน าต าง Table ม ป ม shortcut ท ช วยให การจ ดการก บตารางสะดวกข น เช น ป ม Cut ใช ในการค ดข อม ล ป ม Copy ใช ในการค ดลอกข อม ล ป ม Paste ใช ในการวางข อม ล ป ม Select All ใช ในการเล อกข อม ลท ก Record ท งหมดของ Theme ท Active ป ม Select None ใช ในการยกเล กการเล อกข อม ลท งหมดท ก Recordของ Theme ท Active ป ม Switch Selection ใช ในการสล บการเล อกข อม ลโดยข อม ลท ถ กเล อกจะเปล ยนเป น ไม ถ กเล อกและข อม ลท ไม ได เล อกไว จะถ กเล อกข น ป ม Sort Ascending ใช ในการเร ยงลาด บ Column ท ถ กเล อกไว จากน อยไปหามาก ป ม Sort Descending ใช ในการเร ยงลาด บ Column ท ถ กเล อกไว จากมากไปหาน อย

69 68 การออกแบบและสร างแผนท (Layout) ในการทางานก บระบบสารสนเทศภ ม ศาสตร น น งานท สาค ญอย างหน งซ งถ อเป นห วใจ สาค ญในการส อสารและการนาข อม ลไปใช งาน ค อ การออกแบบและการสร างแผนท หร อท ใน โปรแกรม Arc View เร ยกว าการสร าง Layout น นเอง Layout ค อ ส วนหน งของ Project ใน โปรแกรม Arc View ซ งม เคร องม อในการออกแบบและการสร างแผนท เพ อการนาเสนอใน ร ปแบบต างๆ มากมาย ซ งผ ใช สามารถทาการออกแบบ และจ ดทาแผนท (Map) รวมถ งการ นาเสนอข อม ลเช งพ นท ในร ปแบบอ นๆ เพ อใช ในการนาเสนอ โดยการด งเอาข อม ลเช งพ นท จาก หน าจอ View ท ผ ใช ทางานอย มาจ ดวางร ปแบบ และตกแต งด วยส ญล กษณ (legend) ข อความ (Text) เข มท ศ (Compass) ต วบอกส ดส วนหร อขนาดของแผนท (Scale bar) รวมถ งข อม ลอ นๆท เก ยวข องเช น แบบจาลอง แผนภ ม ตาราง ร ปภาพ เป นต น หล งจากการออกแบบแผนท ด งกล าว ผ ใช สามารถส งพ มพ ออกทางเคร องพ มพ (Printer) หร อส งออกในร ปของไฟล ร ปภาพ เช น ไฟล.jpg หร อ ไฟล.bmp ได ในการจ ดพ มพ และการออกแบบแ ผนท Layout จะด งข อม ลท ใช ในการนาเสนอมาจาก หน าจอ View ท งข อม ลเช งพ นท ในร ปของ Graphics ต างๆ ค าของส ส ญล กษณ และมาตราส วน ของแผนท ท ศทาง และระยะทางจร งท อ างอ งก บพ นโลก เป นต น ซ งม มมองท ผ ใช ม ต อข อม ลเช ง พ นท ในหน าจอ View เป นเช นใด ข อม ลท ถ กแสดงใน Layout ก จะเป นเช นเด ยวก น เม อข อม ลใน View เปล ยนไป ข อม ลใน Layout ท จ ดทาไว ก จะเปล ยนตามเช นก นโดยอ ตโนม ต (อย างไรก ตาม ผ ใช สามารถต ดการเช อมโยงด งกล าวด วยตนเองได ในกรณ ท ไม ต องการ ) นอกจากน ใน Layout ผ ใช ย งสามารถสร างข อม ลร ปภาพ (Graphic) เช น จ ด เส น ร ปส เหล ยม ร ปสามเหล ยม รวมถ ง วงกลม เพ อใช ในการตกแต ง จ ดร ปแบบรวมท งเคร องม อท ใช ประกอบคาอธ บายข อม ลเช งพ นท

70 ของแผนท เช น ส ญล กษณ (Legend) ข อความ (Text) เข มท ศ(Compass) มาตราส วน (Scale Bar) ร ปภาพ ฯลฯ ซ งช วยให การนาเสนอทาได อย างเป นพลว ต (Dynamics) เพราะการออกแบบ และจ ดพ มพ แผนท น น ถ อเป นท งศาสตร (Science) และศ ลป (Arts) ท ผ ใช ไม เพ ยงต องเข าถ ง เน อหา สาระ ใจความสาค ญท ต องการส อสารก บผ อ น แต ย งต องเข าถ งศ ลปะในการนาเสนอท สามารถด งด ดผ พบเห น และเป นการนาเสนอท ง ายต อการเข าใจและส อความหมายท ต องการ ได อย างตรงจ ด จ งจะถ อได ว าเป นการออกแบบและจ ดทาแผนท ท สมบ รณ แบบ 1. กระบวนการและข นตอนในการออกแบบแผนท ม ข นตอนด งน 1. การจ ดเตร ยมข อม ลเช งพ นท ท ต องการในหน าจ อ View โดยผ ใช ต องเร ยกข อม ลเช ง พ นท หร อช นข อม ล (Theme) ท ต องการ เข ามาแสดงในหน าจอ View เช น เขตการปกครอง ถนน ทางน า รวมถ ง ต วอ กษร (Label) ของต ว Graphic บนหน าจอท ต องการเช น ช อเขตการ ปกครองช อถนน เป นต น จากน นจ ดระยะของการย อ ขยาย ให อย ในม มมองท ผ ใช ต องการ ด งต วอย างด งร ป 69 ร ปแสดงหน าจอของการออกแบบและการสร างแผนท

71 70 2. เร มต นการออกแบบและการสร างแผนท โดยใช คาส ง Layout จากเมน View หร อ คล กป มร ปเคร องพ มพ บนหน าจอ 3. จากน น Arc View จะแสดงหน าต างสาหร บกาหนดร ปแบบของ Layout หร อของแผนท ให ผ ใช กาหนด ซ งแบ งออกเป น 2 ร ปแบบหล กๆ ค อ Landscape หร อการออกแบบแผนท ในแนวนอน Portrait หร อการออกแบบแผนท ในแนวต ง ซ งหล งจากผ ใช เล อกร ปแบบแผนท ท ต องการ ให คล กป ม Ok 4. จากน น Arc View จะให ผ ใช เล อกว าจะสร างแผนท ข นใหม (โดยเล อก New Layout) 5. Arc View จะแสดงหน าจอของการจ ดแต ง Layout ให ก บผ ใช ด งร ป

72 2. การต งค าการแสดงผลของกร ด (Graticules and Grids) ในการออกแบบและจ ดพ มพ แผนท (Layout) น น กร ด ถ อว าเป นส วนประกอบท สาค ญ ท ส ดส วนหน งของแผนท ซ งทาให แผนท น นแตกต างไปจากร ปภาพ (Picture) โดยท วไป ซ ง กร ด ทาให ภาพแผนท น น สามารถอ างอ งถ งพ ก ดเช งตาแหน งก บผ วโลกได ซ งผ ใช สามารถเร มต น กาหนดค าการแสดงผลได โดยคล กท ป ม บนหน าจอ Layout ซ งม กระบวนการและข นตอนใน การกาหนดการแสดงผลกร ด ด งน เล อก View ท ต องการสร าง Grid 2. กาหนดค าของ Grid Interval หร อค าของระยะห างของ Grid บนแผนท 3. กาหนดการแสดงผลของ Grid โดยให ผ ใช เล อกระหว าง Tic mark หร อ การกาหนดการแสดงผล Grid ในร ปของกากบาท หร อ เคร องหมาย + บนแผนท Lines หร อ การกาหนดการแสดงผล Grid ในร ปของเส น หร อตารางของ Grid บนแผนท 4. กาหนดความหนา (Width) ของเส นกร ด 5. กาหนดส ของข อความ หร อ Text 6. เล อกร ปแบบของ (Font) ท ผ ใช ต องการ

73 72 7. กาหนดขนาดของต วอ กษรท ผ ใช ต องการ 8. กาหนดร ปแบบของต วอ กษร ให หนา (Bold) หร อเอ ยง (Italic) 9. คล กป ม Next เพ อไปย งข นตอนถ ดไป 10. กาหนดร ปแบบและตาแหน งของการแสดงผลของ Grid ม ข นตอนด งต อไปน 1) ให ผ ใช เล อกว าจะแสดงเส นของ Grid ในบร เวณเส นรอบร ป หร อ View Frame (Border around the view frame) หร อเล อกว าจะให แสดงค าของ Grid เฉพาะ

74 73 2) คล กท หน าช อง Align labels to border หากต องกาหนดการแสดงค า Grid แนบเส นขอบ Align label to border non align labels to border 3) ให ผ ใช เล อกส ของเส น (Line color) ท ต องการ 4) ให ผ ใช เล อกร ปแบบของเส น (Line style) 5) จากน นคล กป ม Preview โดย Arc View จะแสดงร ปแบบของแผนท ท ผ ใช กาหนด หากไม ต องการ ให ผ ใช คล กป ม Remove เพ อกาหนดค าของGraticules/Grid ใหม อ กคร ง 11. เม อส นส ดการกาหนดค าของ Graticules/Grid ให คล กป ม Finish

75 74 ในบางคร งร ปแบบของต วอ กษรหร อ Font ท ใช ในการแสดงผล อาจแตกต างก นไปใน คอมพ วเตอร แต ละเคร อง อาจทาให ไม สามารถแสดงผลต วอ กษรท สามารถอ านได ซ งทางผ ใช สามารถแก ไขได โดยง ายโดยการคล กเล อกกล มต วอ กษรท ต องการ และคล ก Show Symbols Window เพ อส งให Arc View แสดง Font Palette และเล อก Fonts ท สน บสน นการแสดงผล ภาษาไทย เช น Font ประเภท UPC หร อ Font ในกล ม DB เป นต น

76 ต วอย างการออกแบบแผนท ข างต น เป นเพ ยงการออกแบบซ งเป นร ปแบบพ นฐานของ การทาแผนท ซ งประกอบด วยองค ประกอบท สาค ญและจาเป น ซ งผ ใช ไม ควรละเลย ซ งแผนท ท ด น น ต องไม ขาดส วนใดส วนหน งด งต อไปน 1. ช อแผนท เพ อบอกให ก บผ อ านทราบว าผ ใช ต องการส อสารอะไรก บผ อ าน 2. ต วบอกล กศรท ศเหน อ เพ อบอกให ทราบถ งท ศทางของแผนท ว าห นหน าไปทางท ศ ไหน 3. ต วบอกมาตราส วนหร อ Scale bar เพ อบอกให ผ ใช ทราบถ งขนาดของแผนท เท ยบก บ ขนาดของภ ม ประเทศจร งบนพ นโลก 4. ส วนแสดงส ญล กษณ หร อ Legend ซ งใช ในการอธ บายส ญล กษณ ต างๆ ท แสดงบน แผนท 5. เส นกร ด (Graticules/Grid) ซ งบอกถ งพ ก ดของแผนท ผ ใช สามารถการเร ยกด Layout ท งหมดท จ ดทาข นใน Project ได จาก Layout Iconซ งแสดงในหน าต าง Project Layout ท กาล ง ทางาน ซ งจะเป นส วนท ใช สาหร บการแสดงรายช อของ Layout ท จ ดทาข นท งหมดใน Project ด งร ป 75

77 3. เมน คาส งในการทางานก บ Layout เช นเด ยวก บการทางานในส วนอ นๆ ของ Project ค อเมน (Menu) ท ผ ใช ทางาน ด วยจะม ร ปแบบและคาส งท แตกต างก นออกไป ซ งในการทางานก บ Layout น นจะม ร ปแบบของ Menu และเคร องม อเพ อใช ในการออกแบบและตกต างแผนท ด งต อไปน เมน Edit ร ปแบบของเมน Edit น นจะประกอบด วยคาส งพ นฐานในการแก ไขต ว Graphic หร อ Text ท วไปท แสดงบน Layout ด งต อไปน Undo : ใช สาหร บการย อนกล บการทางานท ผ ใช ทางานใน คร งล าส ด Cut : ใช สาหร บการต ด Graphic หร อ Text ท ผ ใช ต องการ ข นไปไว บน Clip Board ซ งเม อผ ใช ใช คาส ง Paste หร อ วาง Arc View จะลบการแสดงผลของ Text หร อ Graphic ณ ตาแหน งเด มท งไป Copy : ใช สาหร บการทาสาเนา Graphic หร อ Text ท ผ ใช ต องการข นไปไว บน Clip Board ซ งเม อผ ใช ใช คาส ง Paste หร อวาง Arc View จะวางสาเนาของ Graphic หร อ Text ลงบนตาแหน งท เมาส หร อ Curser ของผ ใช Active อย Paste : ใช สาหร บการวาง Graphic หร อ Text จาก Clip Board ลงบนตาแหน งท ผ ใช ต องการ Delete : ใช สาหร บการลบ Graphic หร อ Text ท ผ ใช ไม ต องการออกจากการแสดงผล บนหน าจอ Layout Select All : ใช สาหร บการเล อกท งหมด ซ ง Arc View จะทาการเล อก (Selected) Graphic หร อ Text ท งหมดท แสดงผลอย บนหน าจอ View เมน Layout ค อเมน ท ประกอบด วยเคร องม อต างๆ ท เก ยวข องก บการ ทางานก บ Layout ด งต อไปน Properties : หร อคาส งสาหร บการเร ยกด และปร บแต ง ค ณสมบ ต ของ Layout ซ งจะม หน าต างของ Properties แสดงผลข นมาด งร ป ซ งผ ใช สามารถปร บเปล ยนช อของ Layout ได จากช อง Name และทาการกาหนดค าระยะห าง ของ Grid Spacing ท งในแนวต งและแนวนอน รวมถ ง 76

78 77 กาหนดให Graphic หร อ Text น น อย ช ดก บต ว Grid เสมอ โดยคล กเคร องหมายถ กในช อง Snap to Grid Page Setup : หร อ การต งค าหน าจอของ Layout ซ งผ ใช สามารถทาการกาหนดการ ต งค าหน ากระดาษได ตามต องการ ซ งการทางานของส วนต างๆ ในหน าต าง Page Setup น นม ด งต อไปน - Page Size หร อการกาหนดขนาดของ Layout ท จะพ มพ ออกทางเคร องพ มพ ซ งผ ใช สามารถกาหนดได อย างอ สระ เช น ขนาดกระดาษ A0, A1 หร อ A4 เป นต น แต โดยส วนใหญ แล ว ค าของ Page Size จะข นก บขนาดของ Printer ท ผ ใช ต อพ วงอย (Same as Printer) - Units หร อการกาหนดหน วยท ใช ในการว ดใน Layout ซ งผ ใช สามารถกาหนดได ว าจะ ใช หน วยเป น ม ลล เมตร เซนต เมตร หร อน ว ฯลฯ - กาหนดความกว าง (Width) และความส ง (Height) ของ Layout ซ งในกรณ ท ผ ใช ต องการกาหนดขนาดของ Layout โดยไม ส มพ นธ ก บขนาดกระดาษ หร อขนาดของ Printer ก สามารถกาหนดจากช องกาหนดความกว างและความส งได โดยตรง

79 - Orientation หร อกาหนดร ปแบบของ Layout ว าจะให อย ในแนวต ง (Portrait) หร อ แนวนอน (Landscape) - Margins หร อการกาหนดระยะห างของขอบกระดาษ ซ งผ ใช สามารถกาหนด ระยะห างขอบขอบบน (Top) ขอบล าง (Bottom) ขอบซ าย (Left) และขอบขวาได ตามต องการ (Right)ค าปกต ของขอบสาหร บ Windows อย ท ขอบของ page(0 น ว) ซ งค าน อาจจะเปล ยนท งน ข นก บค า default ของ printer ของผ ใช - Output Resolution หร อการกาหนดความละเอ ยดของการส ง Layout ออก(Exported) ท งในร ปแบบของ File และทางเคร องพ มพ ซ งเล อกได 3 ระด บค อต า (Low) ปานกลาง (Medium) และส ง (High) Zoom to Page : ค อคาส งในการกาหนดให Arc View ทาการย อ หร อขยายการ แสดงผลของ Layout บนหน าจอ ให สามารถมองเห นพ นท การออกแบบ Layoutท งหมด ได Zoom to Actual : ค อคาส งในการกาหนดให Arc View ทาการย อ หร อขยายการ แสดงผลของ Layout บนหน าจอ ให เท าก บขนาดจร งท จะพ มพ ออกทางเคร องพ มพ หร อ ส งออกในร ปแบบของ File Zoom to Selected : ค อคาส งในการกาหนดให Arc View ทาการย อ หร อขยายการ แสดงผลของ Layout บนหน าจอ ให สามารถมองเห น Graphic หร อ Text ท ผ ใช เล อกอย บนหน าจอ โดยย อ หร อขยาย และเล อนหน าจอให Graphic หร อ Text น นมาอย ตรง กลางหน าจอ Zoom In : ค อคาส งในการกาหนดให Arc View ทาการขยายการแสดงผลของLayout บนหน าจอ Zoom Out : ค อคาส งในการกาหนดให Arc View ทาการย อการแสดงผลของLayout บนหน าจอ Hide Grid : ค อคาส งในการกาหนดให Arc View ซ อนการแสดง Grid บนหน าจอ(Grid ค อ จ ดเล กๆ ท แสดงผลอย บนหน าจอ Layout ใช สาหร บการจ ดตาแหน งของText หร อ Graphic ให ตรงก น หร อม ระยะเท าก น) 78

80 79 Hide Grid Show Grid Hide Margins : หร อการซ อนการแสดงผลของขอบแผนท หร อขอบของ Layout ท สามารถพ มพ ออกทางเคร องพ มพ ได (เส น Margins ค อเส นส น าเง น) Hide Margins Show Margins Add Neat line : ค อคาส งในการสร างกรอบร ป ซ งผ ใช สามารถกาหนดค าของการ แสดงผลกรอบร ปได ท งขนาด ความกว าง ส และระยะห างจากต วร ป

81 80 Use Template : ค อการกาหนดให การจ ดวางตาแหน งของการออกแบบ Layout ใน ร ปแบบท ม การบ นท กเป น Template ไว ซ ง Arc View จะแสดงหน าจอของTemplate Manager ด งร ป Store As Template : ค อคาส งท ใช ในการบ นท กการจ ดวางตาแหน งและร ปแบบของ การออกแบบ Layout ของผ ใช ในป จจ บ น เก บไว เป น Template เพ อนาไปใช ในคร งต อไป ซ งเม อผ ใช คล กคาส งด งกล าว Arc View จะแสดงหน าต างสาหร บบ นท ก Template ด งร ป

82 - หน าต างบ นท ก Template ซ งผ ใช กาหนดช อของ Template ท ต องการ ในช อง Name และเล อก Icon ท จะใช เป น Template ได โดยคล กท ป ม Select 81 - Icon ต างๆ ท ผ ใช สามารถนามาใช เป น Icon ใน Template ได - ต วอย าง Template GIS ซ งถ กบ นท กไว ซ งสามารถเร ยกมาใช ได ในคร งต อๆ ไป Store North Arrows : ค อคาส งในการบ นท ก หร อการสร างล กศรท ศเหน อ ซ งผ ใช สามารถกาหนดหร อสร างร ปแบบของล กศรท ศเหน อข นเองได โดยเล อก Graphic ประเภท Marker และใช คาส ง Store North Arrows ซ งเม อผ ใช เล อกใช คาส งสร างล กศร ท ศเหน อ ใน North Arrow Manager ก จะปรากฏล กศรท ศเหน อท ผ ใช เก บไว ด งร ป ก อนใช คาส ง Store North Arrows หล งใช คาส ง Store North Arrows

83 Add Graticules or Grid : ค อคาส งในการกาหนดค าการแสดงผลของ Graticules/Grid ซ งได อธ บายไว ในส วนของการออกแบบ Layout ด านบนในส วนของการ สร าง Grid 82 เมน Graphic ค อเมน ซ งใช ควบค มหร อปร บเปล ยนการแสดงผลของภาพ หร อ Graphic บนหน าจอ Layout ซ งประกอบด วยคาส งต างๆ ด งต อไปน Properties : ค อคาส งท ใช ในการเร ยกด ค ณสมบ ต ของ Graphic หร อ Text ท ผ ใช กาล งทางานอย ซ งร ปแบบของค ณสมบ ต หร อ Properties น นจะข นอย ก บว าผ ใช กาล งทางาน หร อกาล ง Active อย ก บส วนใด ด งน Properties ของ Legend ค อ การ เร ยกด ค ณสมบ ต ของส วนแสดง ส ญล กษณ ซ งม หน าต างควบค ม ด งร ป ซ งผ ใช สามารถเล อกได ว า จะนา ส วนแสดงส ญล กษณ หร อ Legend มาจาก View ใด

84 83 Properties ของ Text หร อค ณสมบ ต ของข อความ ซ งม หน าต างควบค มด งร ป ซ งผ ใช สามารถทาการเปล ยนแปลง แก ไขข อความ การจ ดวางตาแหน ง และ ม มองศาของText ได Properties ของ NorthArrow หร อ ค ณสมบ ต ของล กศรท ศเหน อ ซ งม หน าต างควบค มด งร ป ซ งผ ใช สามารถ กาหนดร ปแบบของล กศรท ศเหน อ ท ต องการได รวมถ งองศาการวางต ว ของล กศรท ศเหน อ Properties ของ Scale bar หร อต วบอกมาตราส วนของ แผนท ซ งม หน าต างควบค ม ด งร ป ซ งผ ใช สามารถกาหนด ร ปแบบของ Scale bar ท ต องการ หน วยในการว ด ระยะทาง และ ช วงการ แสดงผล ของ Scale bar ได

85 84 Properties ของ Grid เช นการกาหนดร ปแบบและขนาด ของเส น Grid โดยใช หน าต างPen Palette ซ งเป นฟ งก ช นจาก Show Symbol Window ได Properties ของ View Frameซ งผ ใช สามารถ กาหนดค าการแสดงผลจากหน าจอ View โดย เล อก View ท ต องการนามาแสดงผลใน Layout ได รวมถ งกาหนดมาตราส วน และการแสดงผล ต างๆ ซ งส วนสาค ญสาหร บผ ใช ค อ การคล ก เล อกOption Live Link เพ อให View ท แสดงผล ใน Layout น นเช อมโยงก บการแสดงผลในหน าจอ View ซ งระยะการย อหร อขยาย จะส มพ นธ ก บ การแสดงผลบนหน าจอ View ท กประการ Text Tool Defaults... : ใช ในการกาหนดร ปแบบของ Text ท จะวางบน Layout

86 85 Size and Position : ใช ในการกาหนดตาแหน งของการแสดงผล View บนหน าจอ หร อส วนออกแบบ Layout ด วยการตาแหน งท แน นอน Align : ค อการกาหนดตาแหน งหร อการวางต วของ Text หร อ Graphic Bring to Front : หร อการส งไปไว ด านหน าส ด ใช สาหร บการส งให Graphic หร อText ย ายไปอย ด านหน าส ด หร อส วนบนส ดของการแสดงผล Send to Back : หร อการส งไปไว ด านหล งส ด ใช สาหร บการส งให Graphic หร อText ย ายไปอย ด านหล งส ด หร อส วนล างส ดของการแสดงผล Group : ค อคาส งการจ ดกล ม โดยกาหนดให Graphic หร อ Text ท ผ ใช เล อกรวมก น เสม อนเป นว ตถ ช นเด ยวก น Ungroup : ค อคาส งยกเล กการจ ดกล ม Simplify : หร อคาส งแยก Graphic ออกจากก น โดยใช สาหร บการแยก Graphicเช น Legend ซ งในบางคร งอาจม ขนาดและร ปแบบท ไม ตรงก บท ผ ใช ต องการ เม อผ ใช ใช คาส ง Simplify Arc View จะทาการแยก Graphic น นๆ ออกเป นช นส วนเล ก เพ อให ผ ใช สามารถนาไปจ ดเร ยง และจ ดวางได ตามท ผ ใช ต องการ

87 86 ก อน Simplify (ม ล กษณะเป นว ตถ ช นเด ยว) หล ง Simplify (แตกเป นช นเล กๆ) 4. ป มควบค มและป มเคร องม อในการออกแบบ Layout เช นเด ยวก บการทางานในส วนอ นๆ ของ Arc View ค อ เมน และป มควบค ม รวมถ ง เคร องม อในการทางานจะเปล ยนไปตามส งท ผ ใช กาล งทางานด วย ซ งการทางานก บ Layout จะ ม ป มควบค มด งร ป ป ม Save : ทาหน าท ในการบ นท กการเปล ยนแปลงท ผ ใช ทาก บ Layout ป ม Cut : หร อป ม ต ด ทาหน าท ในการต ด Graphic หร อ Text ข นไปไว บน Clipboard ป ม Copy : หร อป ม สาเนา ทาหน าท ในการค ดลอก Graphic หร อText ข น ไปไว บน Clipboard ป ม Paste : หร อป ม วาง ทาหน าท ในการวาง Graphic หร อ Text จาก Clipboard ลง ณ จ ดท ผ ใช กาหนด ป ม Layout Properties : หร อป มแสดงค ณสมบ ต ของ Layout ป ม Group : หร อป ม จ ดกล ม ทาหน าท ในการจ ดกล ม Graphic หร อ Text ให เป นเสม อนว ตถ ช นเด ยวก น ป ม Ungroup : หร อป ม ยกเล กการจ ดกล ม ทาหน าท ในการยกเล กจ ดกล ม Graphic หร อ Text ให เป นเสม อนว ตถ ช นเด ยวก น ป ม Bring to Font : หร อป ม นาไปไว ข างหน า ทาหน าท ในการนาGraphic หร อ Text ท ผ ใช เล อก ไปวางไว ด านบนส ด หร อด านหน าส ดของการแสดงผล

88 ป ม Send to Back : หร อป ม นาไปไว ข างหล ง ทาหน าท ในการนาGraphic หร อ Text ท ผ ใช เล อก ไปวางไว ด านล างส ด หร อด านหล งส ดของการแสดงผล ป ม Undo : หร อป ม ยกเล กการกระทา ใช สาหร บการส งยกเล กการทางาน ของผ ใช ในคร งล าส ด ป ม Zoom to Page : หร อป ม ย อหร อขยายให เห นเต มหน าจอ Layout ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการย อ หร อขยายหน าจอ จนสามารถเห น Layout ได ท งหมด ป ม Zoom to Actual Size : หร อป ม ย อหร อขยายให เห นขนาดจร งของ Layout ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการย อ หร อขยายหน าจอ จน สามารถเห น Layout ในขนาดของจร งท จะพ มพ ออกทางเคร องพ มพ ได ป ม Zoom to Select : หร อป ม ย อหร อขยายให เห น Graphic หร อText ท ผ ใช เล อก บน Layout อย ตรงกลางหน าจอ ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการ ย อ หร อขยายหน าจอ จนสามารถเห น ว ตถ ท ผ ใช เล อกอย ตรงกลางหน าจอ และเห นได เต มภาพ ป ม Zoom In : หร อป ม ขยาย ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการขยาย หน าจอการแสดงผล ป ม Zoom Out : หร อป ม ย อ ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการย อ หน าจอการแสดงผล ป ม Neat Line : หร อป ม สร างกรอบ ใช สาหร บการส งให ArcView ทาการ สร างกรอบให ก บ Graphic และ Text ท แสดงผลอย บนหน าจอ Layout ป ม Print : หร อป ม พ มพ ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการพ มพ Layout ออกทางเคร องพ มพ (Printer) ป ม Help : หร อป ม ช วยเหล อ ใช สาหร บการส งให Arc View แสดงความ ข อความช วยเหล อท ผ ใช ต องการ โดยคล กป มด งกล าว และนาเมาส ไปคล ก ณ จ ดท ผ ใช ต องการขอความช วยเหล อ ป ม Pointer : หร อ ป มล กศร ใช สาหร บเปล ยน Pointer ให เป นล กศร ซ ง เป นร ปแบบของเมาส ปกต ท ผ ใช สามารถใช ในการเล อก หร อเคล อนย ายว ตถ ท อย บนหน าจอได ป ม Vertex Edit : หร อป มแก ไข Graphic ใช ในการตกแต งแก ไข หร อลบ Graphic ให ตรงก บความต องการของผ ใช 87

89 ป ม Zoom In : หร อป ม ขยาย ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการขยาย หน าจอการแสดงผล ป ม Zoom Out : หร อป ม ย อ ใช สาหร บการส งให Arc View ทาการย อ หน าจอการแสดงผล ป ม Pan : หร อป ม เล อนแผนท ใช สาหร บการเล อนแผนท หร อ Layout ไปมา บนหน าจอ ป ม Text : หร อป ม ต วอ กษร ใช สาหร บการเพ มข อความ ลงบน Layout ซ งผ ใช สามารถเล อกได หลายแบบ โดยการคล กเมาส ค างไว ส กคร จะม ป ม Text ในร ปแบบต างๆ เร ยงต วลงมาให ผ ใช เล อก เม อเล อกได แล วให ผ ใช ใช เมาส คล กลงไปบน Layout ในตาแหน งท ผ ใช ต องการ เพ อเข ยนข อความ 88 ป ม Graphic : ใช สาหร บการวาด Graphic ลงบน Layout เช น จ ด ร ปส เหล ยม วงกลม ร ปหลายเหล ยมเป นต น การวาดแผนท จาก View สาหร บการวาดแผนท จาก View สาหร บการวาดส ญล กษณ (Legend) จาก View สาหร บการวาด Scale bar เพ อใช บอกขนาดของแผนท สาหร บการวาดล กศรท ศเหน อ สาหร บการวาดกราฟ (Graph) จากตาราง สาหร บการวาดตาราง (Table) สาหร บการใส ร ปภาพ (Graphics) จากการแนะนาการทางานของป มเคร องม อซ งใช ในการออกแบบและตกแต งแผนท ด งได นาเสนอข างต น ส วนท ถ อได ว าจาเป นและสาค ญท ส ดในการออกแบบและจ ดทาแผนท ค อ ป มเคร องม อในกล มของ Frame ด งแสดงร ป เคร องม อในกล ม Frame ถ อเป นห วใจสาค ญใน การทางานก บ Layout เพราะใช ในการวาดส วนประกอบหร อองค ประกอบท สาค ญซ ง แผนท ท ด ไม ควรจะขาดหร อตกหล นในการนาเสนอ ซ งว ธ การใช งานม ด งต อไปน

90 89 ในหน าจอของ Layout น นผ ใช สามารถวาดแผนท จากหน าจอ View จานวนเท าใดก ได ซ ง หมายถ งสามารถม แผนท อย ใน Layout แผ นเด ยวก นได มากกว า 1 เม อผ ใช คล กป ม View Frame ให ใช เมาส ลากลงใน Layout เพ อกาหนดขอบเขตและกาหนดขนาดของ View ด งร ป Arc View จะแสดงหน าต าง View Frame Properties เพ อให ผ ใช เล อกว าจะนาแผนท มาจาก View ใด หล งจากเล อก View ท ต องการแล ว ให ผ ใช คล กป ม OK จะปรากฏแผนท จากจอ View ด งร ป การวาดส ญล กษณ หร อ Legend ในหน าจอของ Layout น นผ ใช สามารถวาดส ญล กษณ หร อ Legend จากหน าจอ View ท ต องการได โดยคล กป ม Legend และนาเมาส ไปวาดบนหน าจอ Layout ซ ง Arc View จะ แสดง Layout Properties ให ผ ใช กาหนด ซ งผ ใช สามารถเล อกได ว าจะนา Legend จาก View ใด มาแสดงผลใน Layout ร ปแสดง Legend Frame Properties ร ปแสดงต วอย าง Legend

91 การวาด Scale Bar หร อ มาตราส วนของแผนท ในหน าจอของ Layout น นผ ใช สามารถวาดมาตราส วนของแผนท หร อ Scale Bar ได โดยคล กท ป ม Scale Bar Frame แล วนาเมาส ไปวาดบนหน าจอ Layout จากน น Arc View จะแสดงหน าต าง Scale Bar Properties ให ผ เล อกว าจะนามาตราส วนมาจาก View ใด พร อม ท งกาหนดค าในการแสดงผล และร ปแบบของ Scale Bar ท ผ ใช ต องการ 90 ร ปแสดง Scale Bar Properties ร ปแสดงต วอย าง Scale Bar การวาดล กศรท ศเหน อ หร อ North Arrow ในหน าจอของ Layout น นผ ใช สามารถวาดล กศรท ศเหน อหร อ North Arrow ลงบน Layout ได โดยคล กป ม North Arrow Frame นาเมาส ไปวาดบนหน าจอ Layout ซ ง Arc View จะแสดง North Arrow Manager ให ผ ใช เล อกร ปแบบของล กศรท ศเหน อท ต องการ ซ งผ ใช สามารถกาหนดม มองศาการเอ ยงของล กศรท ศเหน อได ในช อง Rotation Angles

92 การวาดกราฟ หร อ Chart ในหน าจอของ Layout น นผ ใช สามารถวาดกราฟ หร อ Chat ลงบน Layout ได โดย คล กป ม Chart Frame จากน นนาเมาส ไปวาดบนหน าจอ Layout ซ ง Arc View จะแสดง Chart Frame Properties ให ผ ใช เล อก Chart ท ต องการ แต การวาด Chat น ผ ใช ต องทาการสร าง Chart ท ต องการข นมาก อน จ งจะสามารถนามาแสดงผลบน Layout ได (อ านรายละเอ ยดการ สร าง Chat ในบทท 3 ตารางและข อม ลเช งอรรถาธ บาย) 91 ร ปแสดง Chart Frame Properties ร ปแสดงต วอย าง Chart การวาดตาราง หร อ Table ในหน าจอของ Layout น นผ ใช สามารถวาดตาราง หร อ Table ลงบน Layout ได โดยคล กป ม Table Frame จากน นนาเมาส ไปวาดบนหน าจอ Layout ซ ง Arc View จะแสดง Table Frame Properties ให ผ ใช เล อกตารางท ต องการ แต การวาดตารางน ผ ใช ต องเร ยกหร อ เป ดตาราง ข นมาเส ยก อน จ งจะสามารถมองเห นตารางใน Table Frame Properties ได ร ปแสดง Table Frame Properties ร ปแสดงต วอย าง Table

93 การวาดร ป หร อ Picture ในหน าจอของ Layout น นผ ใช สามารถวาดร ปภาพ หร อ Picture ลงบน Layout ได โดย คล กป ม Picture Frame จากน นนาเมาส ไปวาดบนหน าจอ Layout ซ ง Arc View จะแสดง Picture Frame Properties ให ผ ใช ป อนช อไฟล ร ปภาพ หร อคล กท ป ม Browse เพ อเป ดไปย งไฟล ร ปภาพท ต องการซ งไฟล ร ปภาพท สามารถใช ได ม หลายประเภท เช น BMP, JPG และ TIF เป น ต น 92 ร ปแสดงหน าต างสาหร บการเล อกไฟล ร ปภาพ การพ มพ แผนท หล งจากท ผ ใช ทาการออกแบบแผนท หร อ Layout แล วเสร จ ผ ใช สามารถพ มพ แผน ท ออกทางเคร องพ มพ ได โดยคล กท ป ม Printer หร อใช คาส ง Print ทางเมน File ด งร ป ซ ง Arc View จะแสดงหน าต างกาหนดค าการพ มพ ให ผ ใช เล อกกาหนดค ณสมบ ต ของเคร องพ มพ ซ ง ผ ใช สามารถพ มพ แผนท ท ต องการออกทางเคร องพ มพ ได ท นท

94 5. การส ง Layout ออกไปเพ อใช งานในร ปแบบอ นๆ ผ ใช สามารถส ง Layout ไปย ง file ในร ปแบบอ นๆ ท ต องการเพ อใช งานในร ปแบบต างๆ เช น ไฟล ร ปภาพ ต วอ กษร โดย ArcView สามารถส งออกข อม ลออกไปเป นร ปแบบต างๆได มากมาย ซ งผ ใช เพ ยงกาหนดช อไฟล กาหนดตาแหน งของ Driveและ Folder ท ต องการส งออก รวมถ ง ประเภทของไฟล ท ต องการส งออกในช องของ List Files of Type ต วอย างเช น Encapsulated PostScript (EPS) Adobe Illustrator CGM Binary CGM character CGM Clear Text 93 Windows WindowsTM Metafile WindowsTM Bitmap ร ปแสดงหน าต างสาหร บการส งออก Layout